تاریخچه و انواع چکش

چکش ابزاری دستی است که برای ضربه زدن به شیء دیگری استفاده می‌شود. چکش دارای دسته‌ای است که به سر سنگینی که معمولاً از آهن ساخته شده متصل است، و یک یا چند سطح ضربه زننده دارد. انواع مختلفی از چکش وجود دارد. رایج‌ترین آن چکش دوشاخ  یا چکش میخ کش است که برای میخ کوبیدن یا بیرون کشیدن آن استفاده می‌شود.

مفهوم استفاده از شیء سنگینی برای ضربه زدن به دیگر اشیاء همواره در طول تاریخ وجود داشته است. استفاده از ابزارهای ساده‌ای توسط نیاکان ما به دو میلیون و چهار صد سال پیش از میلاد بر می‌گردد، زمانی که انواع سنگ‌ها در شکل‌های مختلف برای ضربه زدن به چوب، استخوان، یا دیگر سنگ‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفتند تا آن‌ها را بشکنند یا به آن‌ها شکل دهند. در حدود 30 هزار سال پیش از میلاد در میانه‌های عصر سنگ، با استفاده از نوارهایی چرمی یا تار و پود حیوانات سنگ‌ها به چوب متصل می‌شدند تا به عنوان تبر یا چکش مورد استفاده قرار بگیرند.

با شروع عصر برنز، در هنر ساخت ابزار نیز تغییراتی ایجاد شد و به جای سنگ از آهن استفاده شد. در حدود 3 هزار سال پیش از میلاد، تبرهایی با سر برنز یا مس در بین‌النهرین (عراق کنونی) ساخته می‌شد. سر این ابزار دارای سوراخی بود که دسته‌ای را می‌شد در آن قرار داد و به آن متصل کرد. میخ‌های ساخته شده از مس یا برنز نیز در همین زمان و همین منطقه ساخته شد، و می‌توان نتیجه گرفت که چکش‌های با سر فلزی نیز وجود داشتند. در حدود دویست سال پیش از میلاد، صنعتگران روم باستان از چندین نوع چکش سر آهنی برای کار روی چوب و برش سنگ استفاده می‌کردند. چکش دوشاخی در حدود سال 75 بعد از میلاد دارای سطحی ضربه زننده در یک طرف سر، و شکافی منحنی‌دار برای بیرون کشیدن میخ در طرف دیگر سر آن ایجاد شد. ظاهر آن بسیار شبیه به چکش‌های دوشاخ مدرنی است که شما نه در موزه‌ها، بلکه از مغازه فروش ابزارآلات می‌توانید تهیه کنید.

بیشتر بخوانید: 0 تا 100 آموزش کار با دریل چکشی + 5 نکته آموزشی

با پیشرفت تجارت و تخصصی شدن حرفه‌ها، طراحی‌های مختلفی از چکش به وجود آمد. کالسکه سازها، چرخ سازها، آهنگرها، خشت کارها، سنگ تراش‌ها، کابینت سازها، بشکه سازها، کفاش‌ها، کشتی سازها و خیلی از متخصصان دیگر چکش‌های منحصربه‌فرد خود را طراحی و استفاده کردند. در سال 1840 میلادی، آهنگری به نام دیوید میدول در آمریکا چکش دوشاخی را معرفی کرد که سر آن نزدیک دهانه ضخامت کمتری داشت و به سمت پایین متمایل بود. این سطح تحمل بیشتری را برای دسته فراهم می‌کرد و در هنگام استفاده از چکش برای بیرون کشیدن میخ، جلوی شل شدن آن را می‌گرفت. چکش او به قدری طرفدار پیدا کرد که مغازه آهنگری خود را به کارخانه‌ای گسترش داد تا بتواند از پس تقاضای فراوان ساخت چنین چکشی بربیاید. بیشتر چکش‌های دوشاخی که امروزه ساخته می‌شوند از همین طراحی برخوردار هستند.

چکش‌های مدرن شکل‌ها، مواد اولیه و وزن‌های مختلفی دارند. با اینکه برخی چکش‌های تخصصی دیگر کاربردی ندارند، با این حال هنوز هم پیکربندی‌های گسترده‌ای برای چکش وجود دارد و دیزاین‌های جدیدی برای کاربردهای جدید ساخته می‌شود.

دو بخش اصلی چکش، سر و دسته آن است. طراحی این دو جزء تا حد زیادی به کاربرد خاص چکش بستگی دارد، ولی تمام چکش‌ها ویژگی‌های مشترک بسیاری دارند.

بیشتر بخوانید: 6 مورد از نکات ایمنی کار با چکش ها | نکاتی که هنگام استفاده از چکش باید حتما رعایت کنید!

چکش‌ها را با وزن سر و طول دسته دسته‌بندی می‌کنند. یک چکش معمولی دوشاخ دارای سری به وزن 200 تا 600 گرم، و دسته‌ای به طول 30 تا 33 سانتی‌متر است. چکش قالب‌بندی که دارای چنگک صاف است و به طور معمول میخ‌های بسیار بزرگتری را می‌تواند بیرون بکشد، سری به وزن 500 تا 800 گرم و دسته‌ای به طول 30 تا 45 سانتی‌متر دارد.

سر چکش‌ها از فولاد کربنی حرارت‌دیده شده ساخته می‌شود تا دارای قدرت و استحکام زیاد باشد. عملیات حرارتی کمک می‌کند که با وجود ضربات مداوم بر دیگر اشیاء فلزی، سر چکش خم نشود یا نشکند. بعضی چکش‌های خاص دارای سری از جنس مس، برنج، بابیت، و دیگر فلزات و آلیاژها هستند. دسته چوب هم می‌تواند دارای جنس چوبی، فولادی یا موادی از کامپوزیت باشد.

به نقل از سایت ویکی پدیا درباره چکش می‌توان گفت:

“معمول‌ترین استفاده از چکش برای ضربه زدن به میخ، جا انداختن قطعات در ماشین‌ها و شکستن اشیا می‌باشد. هر چکش برای کار خاصی طراحی و ساخته می‌شود، بنابراین چکش‌ها را به انواع مختلف می‌توان یافت، اما همه آن‌ها به‌طور کلی دارای یک دسته و یک وزنه در سر آن دسته می‌باشند، و اغلب وزن چکش در همان وزنه سر دسته قرار دارد.بسته به وزن وزنه می‌تواند، سبک یا سنگین باشد . به چکش سبک، چکش نرم گویند.

اگرچه اکثر چکش‌ها طوری ساخته شده‌اند که با دست باید آن‌ها را به کار گرفت ولی بعضی از انواع چکش‌ها نیز طوری ساخته شده‌اند که با کمک نیروی ماشین قابل استفاده می‌باشند و بیشتر در مواقعی بکار می‌روند که احتیاج به نیروی بسیار زیادی می‌باشد.”