ساخت باغچه چوبی برای باغبانی در بستر کشت مرتفع

باغبانی در بستر مرتفع نوعی از باغبانی است که در آن سطح کشت بالاتر از سطح زمین قرار دارد. در این مطلب با روش طراحی، ساخت، نگهداری و آبیاری باغچه جعبه ای آشنا خواهید شد.

باغبان های با تجربه از کشت در بستر مرتفع کمک میگیرند تا برخی چالش های باغبانی سنتی را کم کنند. مراقبت از این محیط های کشت تحت کنترل بسیار ساده است و حتی افراد کم تجربه هم میتوانند از پس آن برآیند.

در این مدل باغبانی، کیفیت خاک مطلوب است، چرا که بستر کشت با ترکیب مناسبی از خاک و کمپوست پر میشود. سیستم آبیاری درون بستر طراحی میشود که باعث ثبات بیشتر خاک و افزایش کیفیت آن میشود. نور آفتاب بهتر به گیاهان میرسد و فصل رشد گیاه افزایش میابد. امکان کاشت منظم گیاهان در نزدیکی یکدیگر فراهم میاید و آب در بهینه ترین حالت مصرف میشود و در نهایت سطح رشد بالاتر میرود و نیاز به هرس کاری و کندن علف های هرز کاهش میابد.

علاوه بر سهولت کنترل، حین پرورش، گیاه تنها آنچه را که برای رشد بهینه نیاز دارد دریافت میکند و بازدهی این شیوه کشت کاملا بهینه است.

بستر کشت مرتفع در حقیقت یک قاب بدون درز کم عمق است. دیواره ها را میتوان از هر نوع ماده بادوام و مقاومی مثل سنگ، آجر، بلوک و یا چوب ساخت. در حقیقت ساخت بستر کشت مرتفع از جنس چوب بسیار رایج است. از آنجا که در باغداری مرتفع بیشتر مواد خوراکی کشت میشوند بهتر است از چوب های نو و تمیز برای ساخت استفاده کنید. استفاده از الوارهای کهنه، تخته های چوبی قدیمی و تراورس های مستعمل چندان هوشمندانه نیست. اگر مجبور شدید از چوب های کهنه استفاده کنید، سطح داخلی را با پلاستیک ضخیم بپوشانید تا عایق شود و چوب با خاک تماس نداشته باشد. سعی کنید برای اتصال تخته ها از پیچ و مهره های استیل و ضد زنگ استفاده نمایید.

یک بستر کشت 1 متر در 2 متر برای کاشت سبزیجات و یا گوجه و خیار به اندازه کافی عریض است و در عین حال امکان دسترسی از هر دو سو را فراهم میاورد. ارتفاع ایده آل بستر کشت 30 تا 60 سانتی متر است؛ میتوان این ارتفاع را بیشتر هم گرفت اما باید میزان خاک لازم برای پر کردن بستر را هم در نظر داشت. برای پر کردن بستر کشت مرتفع از خاک معمولی باغچه استفاده نمیشود بلکه با توجه به نوع گیاهان ترکیبی از خاک مناسب و کمپوست انتخاب میشود. اگر فضا و امکانات لازم موجود بود بیش از یک بستر بسازید، تا رسیدگی به گیاهان و آبیاری آن ها راحت تر شود.

ابتدا یک زمین مسطح انتخاب کنید. دیواره ها باید با هم تراز باشند. به طور کلی اگر بستر را شمالی جنوبی بسازید گیاهان حداکثر استفاده را از نور طبیعی روز خواهند برد. بستر کشت مرتفع را در نزدیک ترین جای ممکن بسازید ولی دقت کنید زیر شیروانی یا دیواره ها نباشد تا در سایه قرار نگیرد. حداقل 70 سانتی متر فاصله با دیواره ها برای رفت و آمد در نظر بگیرید.

بیشتر بخوانید:از سوئد تا فرانسه؛ معرفی انواع ابزار لوله کشی!

ابتدا زمین را آماده کنید و علف های هرز و خزه ها را بکنید. محل قرار گیری بستر را با گچ یا ریسمان روی زمین مشخص کنید. سپس مسیر علامت گذاری شده را کمی بکنید؛ تا حدی که قسمتی از تخته اولیه بستر در آن فرو رود.

زمین را کاملا صاف و تراز کنید. کف آن را با پارچه مخصوص باغچه بپوشانید تا جلوی رشد علف های هرز در آن گرفته شود. پارچه را تا لبه بیرونی قاب چوبی امتداد دهید. باید فکری هم برای مبارزه با آفات کنید. برای جلوگیری از نفوذ آفات یک ورق رابیتس کف بستر قرار دهید.

هر دیواره را به دقت با متر اندازه گیری کنید، با کمک اره دستی یا عمود بر برش دهید و با کمک دریل پیچ گوشتی سوراخکاری و متصل نمایید. بستر را در جایی که تعیین کرده اید قرار دهید. بهتر است برای ثبات بیشتر بستر کشت را در زمین فروکنید. میتوانید از چند پایه کمک بگیرید و در هر گوشه بستر یک پایه فرو نمایید و با کمک بست و پیچ و مهره چوب دیواره ها را به پایه پیچ نمایید.

بیشتر بخوانید: اره باغبانی و انواع آن؛ سامورایی تنها نیست!

با این کار علاوه بر آنکه بستر ثابت میماند، فشار وارده به دیواره ها کاهش میابد و از تاب برداشتن تخته ها جلوگیری مینماید. یک قاب محکم برای روی بستر تهیه کنید که هم چهار دیواره را کنار هم نگاه دارد و هم ظاهر زیباتری به بستر ببخشد.

یک قاب منحنی سبک وزن هم نیاز خواهید داشت تا در فصل سرد گیاهان را در برابر سرما محافظت کند، در جاهای خشک رطوبت را حفظ کند و همچنین از دسترسی پرندگان و حیوانات به گیاهان جلوگیری کند. میتوانید از لوله ها پی وی سی برای ساخت قاب کمک بگیرید. لوله سایز ½ اینچ به نظر مناسب می آید. لوله را به اندازه دو برابر عرض بستر ببرید. برای طول یک متر سه تکه لوله کفایت خواهد کرد. لوله ها را در کناره های خاک فرو کنید و روی آن را با یک پلاستیک ضخیم شفاف بپوشانید. فقط به خاطر داشته باشید در روزهای گرم روکش پلاستیکی را باز کنید تا گیاهان از گرما آسیب نبینند. برای محافظت بیشتر میتوانید یک لایه توری سبک هم اضافه کنید که اجازه عبور نور و هوا را میدهد ولی از ورود پرندگان و حشرات جلوگیری میکند.

آخرین مرحله در نظر گرفتن سیستم آبیاری مناسب برای بستر کشت مرتفع است. باید یک سیستم مناسب آبیاری بسازید تا مطمئن شوید گیاهان به خوبی آبیاری میشوند. معمولا کناره های بستر در آفتاب گرم میشود و آب این قسمت ها زودتر تبخیر میشود. از تایمر برای آبیاری کمک بگیرید و آن را به گونه ای تنظیم کنید که اوایل صبح عملیات آبیاری انجام شود تا میزان تبخیر کمتر باشد.

ساده ترین سیستم آبیاری استفاده از چند شلنگ است که با اتصالاتی به شیر آب وصل هستند؛ با تعبیه چند سوراخ روی شلنگ ها میتوان میزان فشار آب را کنترل نمود. شلنگ ها را ½ اینچ تهیه کنید و شیر و اتصالات را ¾ اینچ در نظر بگیرید. بهتر است از لوله های پلی اتیلن استفاده کنید که دوام بالایی دارند و نگهداری و تعمیر آن ها کار آسانی است.

لوله را در عمق حدود 30 سانتی خاک قرار دهید. با کمک زانو و سه راه شلنگ ها را به یکدیگر و در نهایت به لوله آب متصل نمایید. در طول لوله با فواصل منظم سوراخ هایی ایجاد نمایید تا رطوبت مناسب به گیاهان برسد. میتوانید از سیستم مه پاش یا آبیاری قطره ای هم بر روی بستر استفاده نمایید؛ ولی در این روش ها میزان تبخیر آب بیشتر خواهد بود. انتهای لوله ها را با کلاهک پلاستیکی مسدود کنید، سیستم را فعال نمایید و از بستر کشت مرتفع خود لذت ببرید.

حال باید زمین خود را برای کاشت نهال آماده کنید. چند گام ساده برای این امر لازم است که به نقل از سایت بلاگ فا شامل: (توجه: مراحل مشابه است اما در مثال گفته شده فرض زمین باغچه خانه است)

بیشتر بخوانید: یک آهنگر، چه ابزار آلاتی نیاز دارد؟

” آماده‌سازی زمین:

فرض ما این است که شما میخواهید در باغچه خانه درخت بکارید.
محلی که میخواهیم درخت میوه را در آن بکاریم باید دارای خاک حاصلخیز و غنی باشد. اگر ساختمان را تازه احداث کرده‌اید احتمالا بقایای مصالح ساختمانی مانند گچ و سیمان و … در خاک باغچه باشد. این مواد باید از باغچه خارج و مخلوط خاک زراعی مرغوب همراه با کود حیوانی پوسیده و ماسه حداقل به ارتفاع نیم متر و اگر مقدور بود بیشتر از آن در باغچه خانه ریخته شود. اگر میتوانید پیشنهاد باغبانها این است که بیشتر از یک و نیم متر از عمق خاک باغچه را بردارید (زیرا درختان میوه تا چند متری عمق زمین هم ریشه میدوانند) و با خاکی که مخلوطی از خاک زراعی و کود حیوانی و ماسه باشد جایگزین شود. (البته هر چقدر خاک شما حاوی باقیمانده موجودات زنده اعم از گیاهان یا جانوران – مانند پوست مو پودر خون پودر استخوان و… باشد در آینده رشد گیاهان شما به دلیل وجود مواد آلی بیشتر – بهتر خواهد بود).

آماده سازی چاله:

بعضی درختان میوه مانند گلابی یا گردو ریشه اصلی Tap root خیلی محکم و درازی دارند و برای این درختان لازم است که چاله عمیقتری کنده شود. عرض نیم متر برای مثال و عمق ۷۵ سانتی متر برای خاکی که مناسب است کنده میشود ولی اگر محل شما کاملا نامناسب و سنگلاخی است میتوانید تا دو متر عمق و یک متر عرض بکنید و با خاک خوب پر کرده و درختکاری کنید. در کل عمق و قطر گودال باید از عمق و طول ریشه‌ها بیشتر باشد.

آماده سازی نهال:

تا قبل از کاشت باید ریشه‌ها را پاشنه پوشی کرد. یعنی ریشه‌ها نباید در معرض نور و هوا باشد و بهتر است اطراف ریشه‌ها را با خاک یا ماسه یا کیسه پلاستیکی سیاه پوشاند.

معمولا شب قبل از کاشت، نهالها را در آب میگذارند تا ریشه‌ها به اندازه کافی آبگیری بکنند و رقابت اسمزی بین خاک و ریشه اگر بوجود آمد ریشه‌ها آب از دست نداده و خشک نشوند.

ریشه‌های نهالی که میخرید باید کاملا قوی و سالم باشد. در هنگام در آوردن گیاه ریشه‌ها صدمه میبند. این قسمتهای صدمه دیده را با قیچی تیز باید هرس کنید. تا سطح تماس محل زخم با خاک کمتر شده و احتمال بروز بیماریهای قارچی کاهش یابد. این عمل همچنین موجب تحریک ریشه به تولید ریشه‌های فرعی میشود.

از طرف دیگر چون حجم ریشه‌ها در اثر انتقال کم شده‌است. بهتر است حجم ساقه‌ها را نیز هرس کرد تا ریشه و ساقه متناسب باشند.

عمل پرالیناژ:

در مقیاس بزرگ برای اینکه درصد موفقیت کاشت درختان بیشتر شود، پرالیناژ تمهیدی است که کمک زیادی به باغبان میکند. این عمل عبارت است از آغشته کردن ریشه نهال به موادی چسبنده و ضدعفونی کننده.

انجام کاشت نهال:

بعد از کندن چاله، مهم طرز و محل قرار گیری نهال است. محل پیوند باید حدود ۱۵ سانتیمتر (یکم بالا پایین اشکال ندارد) بالاتر از سطح خاک قرار گیرد.
ریشه‌ها باید به صورت مرتب در خاک قرار گیرند و پیچیده و در هم نباشند. برای اینکار معمولا مقداری خاک به صورت کله قندی در ته چاله میریزند و ریشه‌های نهال را روی آن مرتب رو به پایین میگذارند.”

سخن آخر

با رعایت مراحل آماده‌سازی خاک، حفر چاله مناسب و کاشت با دقت نهال می‌توانید باغچه‌ای سالم و پربار داشته باشید. هرچند که این مراحل ابتدایی ممکن است وقت‌گیر و پرزحمت به نظر برسند، اما سرمایه‌گذاری اولیه در آماده‌سازی مناسب زمین به شما کمک خواهد کرد تا درختانی قوی و سالم داشته باشید. از این رو، با توجه به نکات ذکر شده، مطمئن باشید که باغچه در بهترین شرایط برای پذیرایی از نهال‌های جدید قرار دارد و می‌تواند به زیبایی و طراوت فضای خانه شما افزوده و محصولاتی خوشمزه و سالم به بار بیاورد.

بیشتر بخوانید:آموزش قدم‌به‌قدم راه اندازی موتور برق بنزینی

به نقل از سایت ناز بو در مورد ساخت باغچه چوبی برای باغبانی در بستر کشت مرتفع می‌توان گفت:

“روش بستر مرتفع مزایای مختلفی دارد: فصل کاشت را گسترش می‌دهد، اگر به درستی کاشته و طراحی شود، می‌تواند باعث کاهش علف‌های هرز شود و نیاز به خاک بومی ضعیف را کاهش می‌دهد. از آنجا که باغبان بر روی بستر مرتفع راه نمی‌رود، خاک فشرده نمی‌شود و ریشه زمان رشد آسان‌تری دارد. فواصل نزدیک کاشت و استفاده از کمبوست به طور کلی بازده بیشتری در مقایسه با ردیف‌های متدوال باغبانی دارد. بستر مرتفع تا کمر، به افراد مسن و معلول جسمی که تمایل به رشد گیاهان بدون نیاز به خم شدن دارند این امکان را می‌دهد.”

سوالات متداول

چرا باید خاک باغچه را با خاک زراعی و کود حیوانی مخلوط کنیم؟

خاک باغچه معمولاً به تنهایی دارای مواد مغذی کافی برای رشد سالم گیاهان نیست. افزودن خاک زراعی و کود حیوانی پوسیده باعث افزایش حاصلخیزی و تهویه بهتر خاک می‌شود و رشد بهتر گیاهان را تضمین می‌کند.

چگونه می‌توانیم مطمئن شویم که چاله‌ای که برای کاشت درخت حفر می‌کنیم به اندازه کافی عمیق است؟

عمق و قطر چاله باید از عمق و طول ریشه‌ها بیشتر باشد. برای درختانی با ریشه‌های بلند مثل گلابی یا گردو، حفر چاله‌ای با عمق حداقل 75 سانتی‌متر توصیه می‌شود. اگر خاک منطقه سنگلاخی است، عمق چاله را تا 2 متر افزایش دهید.

چرا قبل از کاشت، نهال‌ها را در آب قرار می‌دهند؟

قرار دادن نهال‌ها در آب شب قبل از کاشت باعث می‌شود که ریشه‌ها به خوبی آبگیری کنند. این کار از خشک شدن ریشه‌ها طی فرآیند کاشت جلوگیری می‌کند و احتمال موفقیت کاشت را افزایش می‌دهد.