تراز لیزری چیست ؟

تراز لیزری ابزاری است که در عملیات عمرانی ، ساختمانی جهت تراز کردن ، سنجش و ایجاد شیب دلخواه و عمود کردن سطوح مختلف به کار می رود. با توجه به رشد سریع علوم طراحی و معماری استفاده از ابزارهای قدیمی و دستی، باعث بالا رفتن درصد بروز خطا می شود؛ به همین دلیل باید از ابزار دقیق تری از جمله  تراز لیزری استفاده نمود.

این ابزار تنها به وسیله ی اشعه ی لیزر و بدون سیم یا نخ و … عملیات سنجش تراز را انجام می دهد که دارای دقت بسیار بالاتری نسبت به روش های قدیمی می باشد. تراز لیزری یکی از مهم‌ترین ابزارهای دقیق و اندازه‌گیری است که در صنایع مختلف استفاده می‌شود و کاربردهای زیادی دارد. در این مطلب به معرفی کاربرد تراز لیزری و ویژگی تراز لیزری خوب می‌پردازیم.

نحوه کار تراز لیزری

 خط تراز با استفاده از اشعه ی لیزر و امتداد نشان لیزری در راستای قائم و افق (X,Y) و پردازش نور لیزر به صورت افقی و عمودی و همزمان ، تراز اتوماتیک  میگیرد.

 پرتوهای خروجی این دستگاه به صورت دو خط تراز عمود برهم، یکی در راستای افقی و خط دیگر در راستای عمودی بوده که نسبت به هم زاویه قائم (90 درجه) تشکیل می‌دهند. محل تلاقی خط عمود و با خط افق باعث ایجاد نقطه های شاقولی در مقابل دستگاه می‌گردد. کلیه این نقاط تشکیل ‌شده دو به دو نسبت به یکدیگر عمود می‌باشد.

دستگاه قادر است هر یک از خطوط افقی یا عمودی را به تنهایی نمایش دهد.
تراز های لیزری که خاصیت خود ترازی دارند، قادرند در صورتی که محل قرارگیری آن ها تراز نباشد، تا زاویه ای معین خود را تراز کرده، ولی در صورتی که توانایی خود ترازی نداشته باشند با استفاده از تراز حبابی موجود روی دستگاه دستگاه را تراز می کنند.

بیشتر بخوانید: آشنایی با ابزارآلات ساختمانی پرکاربرد

در برخی از این مدل های خودتراز در صورت تراز نبودن دستگاه و همچنین قادر نبودن دستگاه به خود ترازی خطوط لیزری به صورت چشمک زن یا بوق های مقطع، کاربر را از تراز نبودن دستگاه مطلع می کنند.
در صورت نیاز به خطوطی غیر از راستای عمودی و افقی می توان از قابلیت دیگر دستگاه که همان قفل پاندول است ، در تولید خطوطی عمود برهم ولی در راستاهای دلخواه استفاده نمود.

این دستگاه ها همچنین قابلیت نصب بر روی پایه دوربین های عکاسی ، فیلمبرداری و نیز مهندسی را دارا بوده و علاوه بر این با استفاده از پایه هایی آهنربایی امکان نصب آن ها بر دیواره های فلزی و پایه گیره ای بر روی سطوح غیر فلزی نیز فراهم می شود.

بیشتر بخوانید: آموزش تراز کردن شلف چوبی روی دیوار

موارد استفاده و کاربرد تراز لیزری

اصلی ترین مصرف تراز لیزری و کاربرد آن در امور معماری داخلی ساختمان ، مجموعه عملیات خارجی ساختمان ( فونداسیون ) و کلیه عملیات عمرانی می باشد. شاید بتوان بالارفتن سرعت انجام کار را مهم‌ترین کاربرد تراز لیزری دانست. سرعت کار در کنار به صرفه‌بودن هزینه، خطای انسانی را کم می‌کند. در ادامه چند کاربرد مهم تراز لیزری را معرفی کرده‌ایم.

مجموعه فعایت های دکوراسیون داخلی عبارت است از :

• نصب کاشی و سرامیک در کف و دیوار
• اتصال ادوات به دیوار
• نصب و تراز نمودن انواع قاب و ستون
• نصب کابینت، قفسه و سرویس های بهداشتی
• اجرای تاسیسات برقی و مکانیکی
• نصب کاغذ دیواری و شابلون
• نصب اتصالات برقی و کلید و پریز ها
• نصب دیوار های کاذب و پارتیشن بندی
• هم راستایی در و پنجره ها در زمان نصب
• اجرای راه پله ها

هدف از بکار بردن این تجهیزات جدید

• به حداقل رساندن خطای انسانی
• افزایش چشمگیر سرعت کار
• دقت عملیات
• اجتناباز دوباره کاری و مصرف بی مورد مصالح ساختمانی
• کاهش هزینه های اجرا و نیروی انسانی

بررسی تراز لیزری

تراز لیزری مانند دستگاه‌ها و ابزارآلات دیگر انواع متفاوت دارد. برای مثال، یک نوع تراز لیزری برای چسباندن کاغذ دیواری استفاده می‌شود و دیگری برای ساختمان‌سازی. در ادامه به بررسی ترازهای لیزری و انواع آن خواهیم پرداخت:

تراز لیزری جیبی:

ساده‌ترین تراز لیزری که برای کارهای ساده مانند چسباندن کاغذ دیواری استفاده می‌شود؛ همچنین کوچک و قابل حمل است.

تراز لیزری نقطه‌ای:

این دستگاه فقط یک خط لیزر تولید می‌کند. همچنین برای فعالیت‌های ساده قابل استفاده است.

تراز لیزری دو خط:

این نوع تراز لیزری ساده‌ترین کاربری و بیشترین طول عمر را دارد. این تراز به صورت عمودی و افقی روی سطوح مختلف خط لیزر را می‌اندازد. همچنین میان ترازهای لیزری دیگر بیشترین طول عمر را دارد.

تراز لیزری سه‌بعدی:

این تراز لیزری، کارکردش همانند تراز لیزری دو خط است. با این تفاوت که دو خط به صورت عمودی و خط سوم به صورت افقی به سطح را ایجاد می‌کند. از این نوع تراز لیزری در کارهای پیچیده‌تر استفاده می‌شود.

تراز لیزری ترکیبی:

این دستگاه، ترکیبی ار تراز لیزری خطی و نقطه‌ای است که هم خط لیزری و هم نقطه را به سطح می‌تاباند.

تراز لیزری چرخشی:

این نوع تراز لیزری که مهم‌ترین تراز شناخته می‌شود، دارای یک موتور با قابلیت چرخشی است. تراز لیزری چرخشی با چرخش در محورهای افق X و عمود Y خطوط لیزری سبز رنگ را ایجاد می‌کند.

تراز لیزری کاشی و سرامیک:

این نوع تراز لیزری همانطور که از نامش پیدا است، برای کار گذاشتن کاشی، سنگ و سرامیک استفاده می‌شود.

تراز لیزری پنج خط:

چهار گونیا در کف و سقف این نوع تراز لیزری وجود دارد و دقت آن نسبت به ترازهای خطی بالاتر است. این نوع تراز برای نصب پنجره‌ها بسیار مناسب است.

تراز لیزری هشت خط:

دقیق‌ترین تراز لیزری، هشت خط است. دقت آن برابر با ۰.۱ میلی‌متر است. این تراز در صنعت‌های مهم به خصوص ساختمان‌سازی کاربرد دارد.

تراز لیزری ۳۶۰ درجه:

تراز لیزری 360 درجه با دقت 0.2 میلی‌متر، دقت بالا به همراه عملکرد سریع را دارد.  این دستگاه دارای یک پایه‌ آهنربایی ویژه است. همچنین، یک پایه‌‌ی آهنربایی دارد که برای اتصال به تکیه‌گاه‌های فلزی مناسب است. گیره‌ پیشرفته آن ‌برای اتصال به دیوار و اشیای غیرفلزی مناسب است. 

ویژگی تراز لیزری خوب

مهم‌ترین ویژگی تراز لیزری خوب، نوع لیزر آن است. لیزر این دستگاه اگر از کلاس‌های پایین باشد، پوست و چشم افرادی که با آن کار می‌کنند، در معرض خطر کمتری قرار می‌گیرند؛ چراکه لیزرهای این دستگاه کلاس‌های متفاوتی دارد.

نکته مهم دیگر، توجه به رنگ لیزر این تراز است. تراز لیزری دارای دو رنگ سبز و قرمز است که رنگ قرمز کیفیت رنگ کمتری نسبت به سبز دارد. با توجه به اینکه در اکثر پروژه‌های ساختمانی از رنگ قرمز استفاده می‌شود، به کیفیت رنگ هر کدام توجه کنید.

زاویه پرتاب تراز لیزری بسیار متفاوت است. به صورت کلی، این زاویه پرتاب نور بین 30 الی 360 درجه با دامنه خودترازی است. اگر برای اندازه‌گیری سطوح شیب‌دار این دستگاه را خریدید توجه کنید هرچه دامنه بیشتر باشد، قابلیت دستگاه برای استفاده در سطوح شیب دار بیشتر خواهد شد.

راهنمای خرید تراز لیزری

تراز لیزری یک وسیله اندازه‌گیری دستی است که جای ابزارآلات سنتی اندازه‌گیری و تراز نظیر شاغول و شلنگ تراز را در محیط پیشرفته امروزی گرفته است، در این وسیله با استفاده از فناوری لیزر و بدون نیاز به نخ یا سیم، عملیات تراز کردن، سنجش شیب و عمود کردن در کمترین زمان و با کمترین درصد خطا انجام می‌گیرد. این وسیله مهم باید با دقت خریداری شود؛ چراکه این وسیله یک اندازه‌گیر است و اگر تراز لیزری باکیفیتی تهیه نکنید، احتمال اشتباه را بالا می‌برد. برای آشنایی با راهنمای خرید تراز لیزری به نکات زیر توجه کنید:

• تراز لیزری که دارای پایه آهنربایی است تهیه کنید.
• سیستم هشدار صوتی مهم‌ترین کاربرد تراز صنعتی است، بنابراین داشتن این سیستم برای تراز لیزری ضروری است.
• به علت آنکه این وسیله در پروژه‌های معماری استفاده می‌شود، باید قابل حمل و سبک باشد.
• مجهز بودن به سیستم تراز اتوماتیک، مهم‌ترین ویژگی تراز لیزری خوب است.
• تراز لیزری باید روی سطوح شیب دار قرار بگیرد.

نکات استفاده از تراز لیزری در پروژه‌ها

بعد از خرید تراز لیزری باید اصول نگهداری از آن را رعایت کنید؛ چراکه امکان خراب ‌شدن این دستگاه به علت مراقبت‌های خطرناک وجود دارد. همچنین برای استفاده از تراز لیزری باید شرایطی را رعایت کرد که به معرفی مهم‌ترین آن‌ها می‌پردازیم:

هنگام استفاده از اشعه لیزری، مراقب چشمان خود باشید و از تاباندن اشعه به چشم افراد دیگر خودداری کنید.

تراز لیزری باید در مکان‌های خشک نگهداری شود؛ چراکه ممکن است در مکان‌هایی که مرطوب است، خاصیت خود را از دست بدهد.

به هیچ عنوان به دستگاه فشار وارد نکنید و آن را به دست متخصصان این دستگاه بسپارید. بهتر است این دستگاه در محل کار یا کمدی به دور از دسترس کودکان قرار بگیرد.  

از پرت‌کردن دستگاه خودداری کنید و هنگام استفاده از آن، از محکم‌ بودن پایه‌ها مطمئن شوید.