- دقیقه 6
- 843
- 0
به قلم محمدجواد تاج الدین
19 اسفند 1402
جرثقیل زنجیری یا جرثقیل دستی ابزاری برای بلند کردن اجسام سنگین است. وسیله‌ای که به طور گسترده در کارگاه‌های صنعتی و همچنین تعمیرگاه‌های خودرو کاربرد دارد. در این مقاله قرار است با اشاره به کارکرد و انواع این ابزار، نکات ایمنی کار با جرثقیل زنجیری را مرور کنیم.
رونیکس را بخوانید.
جرثقیل زنجیری چیست؟
همانطور که توضیح دادیم جرثقیل زنجیری ابزاری برای جابه‌جایی اجسام سنگین است. این ابزار از یک قانون ساده فیزیک پیروی می‌کنند. فشار بر اهرم و افزایش نیرو.
جرثقیل زنجیری بر اساس نوع ساخت و همچنین تحمل جابه‌جایی بار به انواع مختلفی تقسیم می‌شود. برای کاربرانِ این ابزار، توانایی جابه‌جایی بار در هنگام خرید اهمیت بیشتری دارد. این ابزار به طور معمول در مدل‌های نیم تن تا 20 تن در بازار در دسترس کاربران است. میزان تحمل بار جرثقیل زنجیری به ساخت، کیفیت و برند دستگاه بستگی دارد.
جرثقیل زنجیری دستی از چه اجزایی تشکیل شده است؟
برای آنکه نکات ایمنی کار با جرثقیل زنجیری را آموزش ببینید، ابتدا باید اجزای آن را بشناسید. به طور معمول این ابزار از قسمت‌های زیر تشکیل شده است:
- بدنه
بدنه جرثقیل از جنس فلز یا استیل تشکیل شده است. این قسمت باید مقاوم و پایدار باشد تا بتواند فشار و وزن بارها را به‌خوبی تحمل کند.
- مکانیزم زنجیر
این بخش شامل یک زنجیر مقاوم است که از جنس فولاد یا آلیاژهای دیگر تهیه می‌شود. زنجیر به یک طناب یا قلاب متصل است و از طریق چرخ دستی حرکت می‌کند.
- سیستم توقف
برای جلوگیری از حرکت ناخواسته زنجیر، یک سیستم توقف وجود دارد که می‌تواند حرکت زنجیر را به‌صورت قطع شونده کنترل کند. این موضوع مهم است تا جلوی حوادث ناخواسته و سقوط بارها گرفته شود.
- سیستم کنترل
در برخی از مدل‌ها، یک سیستم کنترل وجود دارد که می‌تواند عملکرد جرثقیل را کنترل کند. این سیستم ممکن است شامل دستگاه‌های کنترلی مانند دسته یا دکمه باشد که امکان جلوگیری یا تعلیق حرکت جرثقیل و یا جابه‌جایی دقیق بارها را فراهم می‌کند.
- چرخ دستی
از چرخ دستی یا دسته جهت چرخاندن زنجیر و ایجاد نیروی مکانیکی استفاده می‌شود. نیروی انسانی از طریق این بخش وارد چرخه کار دستگاه می‌شود.
- قلاب یا طناب
این قسمت به عنوان نقطه اتصال بار به جرثقیل عمل می‌کند. قلاب معمولاً از جنس فولاد یا آلیاژهای مقاوم است.
مزایای استفاده از جرثقیل زنجیری
این ابزار به طور گسترده در کارگاه‌های ساختمانی، صنعتی و همچنین تعمیرگاه‌های خودرو مورد استفاده قرار می‌گیرد. مزایای استفاده از جرثقیل دستی زنجیری عبارت است از:
- قابلیت جابه‌جایی بارهای سنگین
جرثقیل زنجیری به دلیل ساختار محکم و استفاده از زنجیر، برای جابه‌جایی بارهای سنگین و حجیم بسیار مناسب است. این ویژگی امکان جابه‌جایی بارهایی با وزن‌ها و ابعاد مختلف را فراهم می‌کند.
- ساختار ساده و قابل استفاده دستی
جرثقیل زنجیری دستی از ساختار ساده‌ای برخوردار است و نیاز به تجهیزات پیچیده ندارد. این ویژگی باعث می‌شود که این جرثقیل‌ها به راحتی توسط افراد غیرمتخصص نیز قابل استفاده باشند.
- هزینه پایین نگهداری و تعمیر
به دلیل ساختار ساده، هزینه نگهداری و تعمیر این نوع جرثقیل‌ها معمولاً کم است. همچنین، تعمیرات معمولاً به راحتی انجام می‌شود.
- قابلیت استفاده در فضاهای محدود
جرثقیل زنجیری به دلیل ساختار کوچک و قابل حمل، در محیط‌هایی با فضای محدود قابل استفاده است.
- مناسب برای کارهای موقتی و مختلف
جرثقیل زنجیری به دلیل قابلیت حمل و نقل آسان و سرعت بالا در راه‌اندازی، برای کارهای موقتی و مختلف به‌خوبی عمل می‌کند.
- پایداری و ایمنی
جرثقیل‌های زنجیری دستی با توجه به ساختار محکم و امکانات ایمنی، امکان اجرای عملیات بارگیری و جابه‌جایی بارها را با پایداری و ایمنی بالا فراهم می‌کنند.
اصول ایمنی کار با جرثقیل
بعد از آشنایی با این ابزار، نوبت به مرور نکات ایمنی استفاده از بالابرهای زنجیری می‌رسد. در صورت عدم رعایت اصول ایمنی هنگام کار با محصول، ممکن است اپراتور دچار آسیب‌های جدی شد.
انتخاب جرثقیل بر اساس وزن بار
اولین و مهمترین اصول ایمنی کار با جرثقیل انتخاب ابزار مناسب است. انتخاب این محصول جدا از کیفیت ساخت و همچنین برند سازنده، باید بر اساس نوع کار و همچنین بار مورد نظر باشد. همانطور که توضیح دادیم این ابزار بر اساس توانایی جابه‌جایی بار به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند.
به عنوان مثال رونیکس به عنوان متنوع‌ترین برند سازنده ابزار در بازار ایران، انواع جرثقیل زنجیری را بر اساس میزان بار قابل جابه‌جایی ساخته و در اختیار مصرف‌کننده‌‌گان قرار داده‌است.
از این بین می‌توان به جرثقیل زنجیری 10 تن رونیکس مدل RH-4107 اشاره کرد. با استفاده از این دستگاه می‌توان اجسامی تا وزن 10 تن را تا ارتفاع 3 متر بالا برد و به راحتی جابه‌جا کرد. این جرثقیل در موارد مختلفی چون کارگاه‌های تعمیرات و صافکاری خودرو، آهنگری و … مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این دستگاه دارای سیستم دو محوره و دو غلتک راهنما است. زنجیر بار مدل RH-4107 رونیکس از جنس آلیاژ فولاد با گرید 80 و مطابق با استاندارد ISO 3577 است. این محصول دارای سیستم محافظت اضافه بار است. قلاب‌های بالا و پایین این ابزار از جنس فولاد فورج شده است که در اثر اضافه بار به آرامی خم شده و اعلام هشدار می‌کند. نیروی کششی این چرثقیل برای بالا بردن حداکثر ظرفیت برابر با 392 نیوتن است.
آموزش کاربر
کارکنان باید آموزش‌های ایمنی مربوط به استفاده از جرثقیل زنجیری را دریافت کرده و از توانمندی‌های لازم برخوردار باشند.
دفترچه راهنما را بخوانید
اپراتور دستگاه باید حتما قبل از شروع کار با این ابزار، دفترچه راهنمای محصول را مطالعه کند. در دفترچه راهنمای جرثقیل زنجیری تمام نکات کاربری و همچنین توانایی دستگاه در رابطه با جابه‌جایی بار نوشته شده‌است.
بررسی تجهیزات
قبل از استفاده، جرثقیل باید به دقت بررسی شود. هرگونه خرابی، آسیب، یا نقص در تجهیزات باید بلافاصله تعمیر شود. قسمت‌های مهم مانند زنجیر، قلاب، و سیستم توقف باید به صورت روزانه بررسی شوند.
استفاده از تجهیزات ایمنی
از تجهیزات ایمنی مناسب مانند دستکش، کلاه ایمنی، عینک، و لباس‌های محافظ استفاده کنید. این تجهیزات اپراتور را از آسیب‌های احتمالی حفظ می‌کند.
بیشتر بخوانید: صفر تا ۱۰۰ نکات ایمنی کار با جرثقیل | بررسی ۷ اصل بسیار مهم
محدودیت دسترسی
محدودیت‌های دسترسی باید در نظر گرفته شده و افراد غیرمجاز از محل کار دور نگه‌داشته شوند.
تعیین مسیر حرکت
مسیر حرکت بار باید به دقت تعیین شود. از اعمال حرکات ناگهانی و پیشبینی نشده خودداری کنید. اگر بار نیاز به چرخش دارد، این عمل به دقت و با کنترل انجام شود.
آموزش برای حوادث پیشبینی نشده
پرسنل باید آموزش دیده باشند که در صورت بروز هر گونه حادثه یا آسیب، چه عکس‌العملی نشان دهند. این آموزش شامل اطلاع‌رسانی به مسئولین کارگاه و انجام اقدامات ایمنی فوری می‌شود.
مناسب سازی محل کار
از دیگر نکات ایمنی کار با جرثقیل زنجیری می‌توان به مناسب سازی محل کار اشاره کرد. محیط کارگاه باید برای فعالیت اپراتور این ابزار مناسب‌سازی شده باشد.
حفظ تعادل
اپراتور باید همیشه توجه داشته باشد که بار را به‌طور یکنواخت و با تعادل حمل کند. جابه‌جایی بار به‌طور ناهموار یا ناپایدار می‌تواند منجر به حادثه شود.
حداقل فاصله ایمنی
کارکنان باید حداقل فاصله ایمنی را از زیر بار حفظ کنند و هرگز زیر بار قرار نگیرند. در صورت امکان، افراد باید در مکان ایمنی قرار گیرند.
سوالات متداول
جرثقیل‌های زنجیری بر چه اساسی دسته بندی می‌شوند؟
جرثقیل‌های زنجیری دستی براساس نوع ساخت و همچنین بار قابل جابه‌جایی به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. به طور مثال در بازار انواع این ابزار با توانایی جابه‌جایی بار از نیم تن تا 20 تن موجود است.
رونیکس چرثقیل زنجیری تولید می‌کند؟
بله. رونیکس به عنوان متنوع‌ترین برند سازنده ابزار در ایران، انواع جرثقیل‌های زنجیری دستی را بر اساس نیاز مصرف‌کنندگان تولید کرده و به بازار عرضه می‌کند.
جرثقیل‌های دستی رونیکس را چطور خریداری کنیم؟
برای خرید جرثقیل‌های زنجیری رونیکس و دیگر ابزار ساخت این برند می‌توانید به ابزارفروشان سراسر کشور مراجعه کنید.
