- دقیقه 5
- 643
- 2 نظر
به قلم سینا قانعی
27 مرداد 1403
فازمترها انواع متعددی دارند. در نهایت، همگی به‌سوی یک کاربرد خاص متمایل می‌شوند. اولین وظیفه و اصلی‌ترین وظیفه هر فازمتر، سنجش وجود جریان برق است. اگر یک فازمتر ساده را به سیم برقی وصل کنید، می‌توانید وجود جریان الکتریکی در آن سیم برق را تشخیص دهید.
اگر تابه‌حال سر و کارتان با سیم‌های برق بوده است، حتماً از فازمتر استفاده کرده‌اید! معمولاً از فازمتر برای بررسی وجود جریان متناوب استفاده می‌شود. اگر بخواهیم تخصصی‌تر صحبت کنیم، قابل‌ذکر است که فازمتر فقط می‌تواند اختلاف‌پتانسیل را تشخیص دهد.
اگر نمی‌دانید که فازمتر چه کاربردی دارد و انواع فازمتر چگونه کار می‌کند، این مقاله بهترین راهنما برای معرفی انواع مختلف فازمتر و کاربردها آنها است.
رونیکس را بخوانید!
استفاده از فازمتر بسیار ساده است. لبه فلزی آن را به سیم یا جسمی که می‌خواهید جریان برق آن را اندازه بگیرید بچسبانید. هر فازمتر ساده، یک دکمه در انتهای خود دارد. زمانی که فازمتر را به جسمی وصل کرده‌اید، باید این کلید را به داخل فشار دهید. اگر لامپ داخل فازمتر روشن شد، یعنی آن جسم دارای جریان برق است.
ممکن است نوری در داخل فازمتر مشاهده نکنید. این اتفاق به چند دلیل ممکن است نیفتد:
- اگر سیم نول باشد، لامپ داخل فازمتر روشن نمی‌شود.
- جریان برق وجود ندارد.
- جریان برق به دلیل اتصالی یا قطعی، نمایش داده نمی‌شود.
- فازمتر دارای مشکل است.
یکی از نکات مهمی که در استفاده از فازمتر باید در نظر بگیرید، اتصال با زمین است. زمانی که می‌خواهید تماسی بین فازمتر و سیم (جسم) برقرار کنید، باید به زمین متصل باشید. بدن باید با زمین در تماس باشد که هنگامی که جریان جاری می‌شود، بتواند به‌راحتی به زمین منتقل شود.
فرض کنید شما بر روی سطحی عایق ایستاده‌اید و می‌خواهید از فازمتر استفاده کنید. تا زمانی که شما با زمین و سطحی رسانا و ایمن تماس نداشته باشید، لامپ داخل فازمتر روشن نمی‌شود. به‌محض اینکه به محیطی غیرعایق بروید، فازمتر می‌تواند به‌درستی وجود اختلاف‌پتانسیل را نشان دهد.
اجزای درونی فازمتر
هر فازمتر دارای یک‌سری اجزا است که همگی باهم، فازمتر را تشکیل می‌دهند. این اجزا عبارت‌اند از:
- لامپ
- مقاومت
- دکمه لمسی
- فنر
- بدنه
مقاومت درون فازمترها در حد چند صد کیلو اهم است و تا بیش از 800 کیلو اهم نیز می رود. در نهایت، بهتر است بدانید که هرچه کیفیت فازمتر بهتر باشد، کارایی و طول عمر آن افزایش خواهد یافت. یکی از فازمترهایی که دارای استقامت و کارایی بالایی است، فاز متر پیچگوشتی دوطرفه رونیکس است.
انواع فازمتر
فازمترها انواع متفاوتی دارند. از هر یک می‌توانید در موارد خاصی استفاده کنید و میزان و وجود اختلاف‌پتانسیل را کشف کنید. حال سؤال اصلی این است که چند نوع فازمتر داریم؟ به‌صورت کلی، سه نوع فازمتر داریم: تماسی، القایی و دیجیتال. در ادامه به بررسی هر یک از این موارد می‌پردازیم:
فازمتر تماسی
اگر می‌خواهید از فازمتر تماسی استفاده کنید، باید این فازمتر را با سیم یا پریز برق تماس دهید. فازمترهای تماسی تنها می‌توانند وجود یا عدم وجود جریان را تشخیص دهند. فازمترهای تماسی نیز به دودسته یک سر تماسی و دوسر تماسی تقسیم می‌شوند. فازمتر یک سر تماسی، همان فازمتر ساده خودمان است! فازمتر دوسر تماسی از طرفی، کمی متفاوت است.
فازمتر دوسر تماسی دارای دو سر مجزا است: یکی برای تماس با سیم برق و دیگری برای اتصال به زمین. برای استفاده از این نوع فازمتر، کافی است یک سر آنها به سیم برق و دیگری را به زمین وصل کنید. استفاده از این نوع فازمتر از فازمتر یک سر تماسی ایمن‌تر است؛ زیرا نیازی نیست تا جریان از بدن شما بگذرد.
فازمتر القایی
ممکن است بدانید که جریان الکتریکی درون هر سیم، خاصیت القایی به وجود می‌آورد. حال یک فازمتر القایی بدون اینکه با سیم تماس برقرار کند، می‌تواند وجود جریان را در یک سیم تشخیص دهد. این خاصیت القایی دور سیم حامل جریان باعث می‌شود تا فازمتر القایی بتواند آن را به‌راحتی تشخیص دهد.
در ساختار فازمتر القایی، از باتری هم استفاده می‌شود. هنگامی که می‌خواهید از یک فازمتر القایی استفاده کنید، بهتر است اول مطمئن شوید که باتری‌های آن شارژ کافی را دارند. سپس، آن را به سیم یا جسم موردنظر نزدیک کنید. اگر چراغ آن روشن شد، یعنی ما در آن سیم (جسم) جریان الکتریکی داریم.
فازمتر دیجیتال
این نوع فازمتر، بدون شک پیشرفته‌ترین مدل در انواع فازمتر است. فازمترهای دیجیتال، ساختار درونی پیچیده‌تری نسبت به بقیه فازمترها دارند. بیشتر فازمترهای دیجیتال، دارای یک صفحه‌نمایش کوچک نیز هستند که می‌تواند به شما میزان حریان مستقیم و غیرمستقیم را نشان دهد.
کافی است فازمتر را روشن کنید و به جسم موردنظر تماس دهید. در صورت وجود اختلاف‌پتانسیل، لامپ فازمتر روشن می‌شود یا صدایی از آن پخش می‌شود.
فازمتر چیست و چگونه کار می‌کند؟
کدام نوع فازمتر برای شما بهتر است؟
حال که با انواع فازمتر آشنا شدیم، بهتر است تا در مورد کاربرد هر نوع فازمتر صحبت کنیم. فازمترهای تماسی ساده‌ترین و پرکاربردترین نوع فازمتر است. استفاده از این نوع فازمتر برای افرادی که صرفاً می‌خواهند وجود اختلاف‌پتانسیل را تشخیص دهند مناسب است. اگر می‌خواهید برای استفاده روزمره و تعمیرات ساده فازمتر خریداری کنید، فازمتر تماسی رونیکس گزینه مناسبی است.
فازمترهای دو سر تماس نیز برای افرادی که ممکن است نتوانند با زمین اتصال برقرار کنند مناسب باشد. استفاده از فازمتر دوسر تماس می‌تواند تا حدی عدد دقیق‌تری نسبت به فازمتر یک سر تماس به دست آورد. فازمترهای القایی برای افرادی مناسب است که می‌خواهند بدون برقراری تماس با جسم، مقدار اختلاف‌پتانسیل آن را به دست آورند. ازآنجایی‌که این فازمتر با باتری کار می‌کند، باید هر دفعه قبل از استفاده، نگاهی به شارژ باتری‌ها بیندازید.
فازمتر دیجیتالی که دقیق‌ترین مدل از انواع فازمتر است، برای کارهای تخصصی و محاسبات دقیق مناسب است. فعالیت‌هایی که در آن اعداد باید با دقتی بسیار بالا اندازه‌گیری شوند. این نوع از فازمتر می‌تواند اختلاف‌پتانسیل جریان مستقیم و غیرمستقیم را اندازه‌گیری کند. در هنگام تشخیص جریان نیز به دو حالت نور و صدا می‌تواند شما را از وجود جریان در آن محل آگاه کند.
در نهایت، انتخاب بهترین فازمتر باید بر اساس استفاده و معیارهای شما باشد. هر کدام از این فازمترها، ویژگی‌های خود را دارند و می‌تواند از آنها برای کاربردهای متفاوت استفاده کرد. فازمتر ساده تماسی رایج‌ترین نوع فازمتر است که از آن می‌توان به‌عنوان پیچگوشتی نیز استفاده کرد. فازمترهای القایی نیز برای زمانی که نمی‌خواهید با جسم ارتباط برقرار کنید، گزینه مناسبی است. در آخر نیز فازمتر دیجیتال را داریم که از آن می‌تواند اعدادی دقیق استخراج کرد.
سؤالات متداول
لامپ فازمتر چند ولت است؟
اکثر لامپ‌های موجود در فازمتر در محدوده پنج تا شش ولت قرار دارند.
رنگ مقاومت فازمتر چیست؟
رنگ مقاومت در همه فازمترها یکسان نیست. بسته به تولیدکننده و میزان مقاومت، رنگ مقاومت‌ها متغیر هستند.
مقاومت فازمتر چند اهم است؟
میزان مقاومت هر فازمتر از یک کیلو اهم تا بیش از هشتصد کیلو اهم می‌تواند متغیر باشد.
فازمتر تستر چیست؟
فازمتر تستر در واقع همان فازمتر القایی است. این فازمتر می‌تواند بدون برقراری تماس با جسم، وجود جریان را تشخیص دهد.
ببخشید مزیت اصلی استفاده از فازمتر القایی چیه؟ یعنی اینطوری بپرسم که کجاها نمیشه از فازمتر تماسی استفاده کرد که تصمیم گرفتن فازمتر القایی هم بسازن؟ بعد ممکنه خب فازمتر القایی اشتباه هم بکنه مگه نه؟ مثلا جایی که دستگاه های مختلفی کنار همن و تو میخوای یه برقی رو کنارشون تست کنی ممکنه جریان برق دستگاها یا اگه اهنربا توشون به کار رفته روی عملکرد فازمتر القایی اختلال ایجاد کنه مگه نه؟
سلام همراه گرامی؛
از مزایای استفاده از فازمتر القایی می‌توان به سبک بودن، قابل حمل بودن و کم‌خطر بودن اشاره کرد. معایب این دستگاه در برخی موارد شامل حساسیت به تغییرات محیطی و تداخل الکترومغناطیسی است.