- دقیقه 6
- 693
- 0
به قلم لیلا بابا احمدی
10 مرداد 1403
چسبها انواع متفاوتی دارند و در زندگی روزمره بارها استفاده میشوند. فعالیت کسبوکارهای متفاوتی به این ماده وابسته است. خیلی از مشاغل بهصورت مستقیم و غیرمستقیم با انواع چسب در ارتباط هستند. نخستین چسبها دویست هزار سال پیش توسط انسانهای نخستین، به وجود آمدند. شاید تا به امروز فکر میکردید کشف چسب به دویست سال گذشته برگردد؛ اما نئاندرتالها سالهای قبل با استفاده از قیر طبیعی و مواد مشابه دو قطعه را به هم میچسباندند.
چسبها یکی از نیازهای اصلی زندگی امروزه به شمار میرود. چسبها برای ترمیم وسایل، خلق یک محصول جدید و ترکیب دو قطعه با هم استفاده میشوند.
چسبهایی که امروز میبینیم، از زمان جنگ جهانی دوم ابداع شد. چندین هزار سال پیش، مصریان از بدن حیوانات چسب را تولید میکردند. در جنگ جهانی اول، چسبهایی مانند نئوپرن، اپوکسی و اکریلونیتریل از مواد جدید ساخته شدند. داستان خلق چسب بسیار جالب است و سعی کردیم در این مطلب به معرفی انواع چسب و نحوه عملکرد هر کدام بپردازیم.
رونیکس را بخوانید.
شناخت انواع چسب از قدیم تا به امروز
چسبها انواع مختلفی دارند که بعضی از آنها توسط واکنش شیمیایی سخت و باعث در کنار هم قرارگرفتن دو سطح میشوند. در نوع دوم واکنش شیمیایی وجود ندارد. هر کدام از این دو نوع، مدلهای متفاوتی دارند که در صنایع مختلف یا استفاده روزمره به کار میروند. در تمام انواع چسب، دو نیرو در مکانیسم اتصال دخالت دارد. چسبندگی چسب بر پایه نیروهای واندروالسی و پیوندهای شیمیایی است. این نیروها مانند جاذبه بین چسب و جسم موردنظر عمل میکنند.
در پدیدآوردن نیروهای واندروالسی، تعدادی از گروههای شیمیایی مؤثر هستند و در صورت وجود در چسب باعث پیوند خوبی میشوند. گروههای نیتریل، هیدروکسیل، کربوکسیل و آمید جزو این گروهها هستند.
انواع چسبهایی که توسط واکنش شیمیایی سخت میشوند
- اپوکسیدها که به گوش شما ناآشنا هستند، بهترین نوع چسبهای شناخته شده ساختمانی است. این چسبها برای چسباندن سطوح به چوب، فلزات، شیشه، بتن، سرامیکها و پلاستیکها استفاده میشود و در مقابل مایعاتی مانند، روغنها، آب، اسید و بازها مقاوم هستند.
- چسبهای فنولیک برای فلزات استفاده میشوند. این چسبها عموماً در صنایع مختلف به کار گرفته میشوند و برای استفاده شخصی نیست. البته خود فنولیکها، شکننده هستند و پلیمرهایی از جمله پلیوینیل فرمال، پلیوینیل بوتیرال، اپوکسیدها و لاستیک نیتریل به آن اضافه میشود تا سختتر شود.
- چسبهای تراکمی فرمالدهید از انواع چسبهایی است که برای چوب استفاده میشود.
- چسبهای اکریلیک، نام آشناتری میان انواع چسبها دارد. این چسب برای چسباندن فلزات، سرامیکها و لاستیکها استفاده میشود. چسبهای اکریلیک اتصالات پرقدرتی بین سطوح ایجاد میکنند و قدرت چسبندگی بسیار بالایی دارند.
- چسبهای غیرهوازی در نبود اکسیژن سخت میشوند. این چسبها، برای اتصال چرخدندهها، چسباندن اتصالات استوانهای و درزگیری استفاده میشوند.
- چسبهای پلیسولفیدها برای درزگیری لبه آینهها استفاده میشوند و به عنوان مانعی در برابر نفوذ رطوبت عمل میکنند.
- چسبهای سیلیکون نرم و مطلوب هستند. مقاومت محیطی و شیمیایی بالایی دارند و به عنوان پوشش برای استفاده در حمام شناخته میشوند.
معرفی ۰ تا ۱۰۰ انواع چسب صنعتی
چسبهایی که بدون واکنش شیمیایی سخت میشوند
- چسبهای تماسی، از معروفترین انواع چسبها بر پایه حلّال هستند. برای چسباندن روکشها، پلاستیکها به چوب و محصولات فلزی به کار میروند.
- چسبهای پمادی بر پایه حلّال هستند و برای مصرف روزانه به اکثر افراد فروخته میشود. این چسبها، محلولهایی از لاستیک نیتریل در حلالهای آلی هستند.
- چسبهای محلولهای آبی و خمیرها: این چسبها بر اثر از دستدادن آب سخت خواهند شد. شاید برای شما جالب باشد که بدانید، ذرت، نشاسته و تعدادی از غلات، مهمترین منابع برای تولید انواع چسب است. مقوا، کاغذ، کاغذدیواری، پاکتها و دیگر محصولات کاغذی توسط این چسب به وجود میآیند.
- امولسیونهای آبی که معروفترین آن چسب چوب است، برای چسباندن اتصالات مختلف، پنجرهها و مبلمان در کارخانهها استفاده میشود.
- چسبهای ذوبی را همه میشناسیم. همان چسب حرارتی است که چسبی از نوع ترموپلاست به شمار میرود. ماده اولیه از ابزاری تفنگ شکل خارج میشود. در کاردستیهای مدرسه، جعبههای مقوایی، صفحات کتاب و چسباندن مقواها به هم از این چسب استفاده میشود.
هر چسب کجا کاربرد دارد؟
در معرفی انواع چسب سعی کردیم به ساختار کلی شیمیایی چسبها بپردازیم. در ادامه به معرفی انواع چسب صنعتی که در زندگی روزمره به کار میرود و کاربرد هر یک صحبت میکنیم.
- چسب چوب: از نام این مایع چسبناک مشخص است که چه کاربردی دارد. این چسب برای اتصال قطعات چوب در کنار هم استفاده میشود. برای خرید این چسب سعی کنید بهترین برند چسب چوب را تهیه کنید. میزان چسبندگی متفاوتی در هر برند وجود دارد.
- چسب پارچه: چسباندن دوتکه از پارچه بهوسیله چسبهای معمولی بسیار سخت است. این چسبها انعطافپذیری بالایی دارند و عموماً ضدآب هستند.
- چسب حساس به فشار یا PSA: یکی از انواع چسب است که در پروژههای هنری و صنایعدستی استفاده میشود. در صنعت برای متصلکردن تصاویر و یا چسباندن کاغذها به کار میروند.
- انواع چسب یک دو سه: چسب ۱۲۳ انواع متفاوتی دارد. به علت قدرت بالا برای چسباندن پلاستیک، سرامیک و چوب مناسب استفاده میشود. همچنین اتصال کاشی، فلز و فایبرگلاس توسط ۱۲۳ امکانپذیر است. این چسبها بر پایه سیانواکریلات هستند. یکی از مواردی که باعث میشود چسب یک دو سه قدرت بالایی داشته باشد، وجود این ماده شیمیایی است. زمان خشکشدن چسب یک دو سه بسیار کوتاه خواهد بود، برای همین از میان چسبهای دیگر، چسب یک دو سه رونیکس طرفداران زیادی دارد.
- چسب سوپر گلو: چسب سوپر گلو از انواع چسبهایی است که مقاومت بالایی دارد. خاصیت چسبندگی این چسب، مثالزدنی است. میتوانید برای چسباندن مواد سنگین مانند فلز، شیشه، سرامیک، چوب، چرم و… به یکدیگر از سوپر گلو استفاده کنید. برای چسباندن لایه زیرین کفش به قالب کفش از این چسب استفاده میشود.
- چسب اپوکسی یا چسب هل ایرانی: یکی از انواع چسب است که برای پرکردن شکافها استفاده میشود. ازآنجاییکه کاربرد چسب هل شباهت بسیار زیادی به کاربرد اپوکسی دارد، در ایران این نوع چسب، به چسب هل معروف است. این چسب از ترکیب دو رزین ایجاد میشود که به صورت جداگانه عرضه میشوند. بعد از ترکیب باید چسب را بلافاصله به سطح موردنظر بزنید و سپس اقدام به اتصال دو بخش کنید.
- چسب فوری یا SBR: چسب فوری بر پایه SBR است. این ماده از مواد لاستیک طبیعی یا مصنوعی ساخته میشود و شکل مایع و رنگ عسلی دارد. چسب موکت یکی دیگر از نامهای این چسب است. عموماً این چسبها هم با نام یک دو سه شناخته میشود و برای اتصالات بسیار قوی مانند سطوح آهنی و پلاستیکی کاربرد دارد.
انواع چسب مایع در استفاده روزمره
تمام چسبها را نمیتوان در زندگی روزمره استفاده کرد. انواع چسب مایع مانند چسب تفنگی یا حرارتی، چسب پارچه، چسب اپوکسی، چسب چوب و چسب یک دو سه در زندگی روزمره استفاده میشوند. البته تعدادی از آنها کمی سم تولید میکنند که باید هنگام مصرف مراقب شرایطی که در جلد چسب نوشته شده، باشید.
هر کدام از این انواع چسب مقاومت و چسبندگی خاص خودشان را دارند. برخی زود خشک میشوند؛ اما در وجود رطوبت خاصیت چسبندگی خود را از دست میدهند، برخی زمان طولانیتری را برای اتصال دو سطح به یکدیگر نیاز دارند؛ اما تا ماهها در برابر رطوبت چسبندگی خود را حفظ میکند.
سخن آخر
چسبها انواع متفاوتی دارند که روزانه در صنایع مختلف استفاده میشوند. نکته مهم قبل از خریداری چسب، مشخصشدن کاربرد و نحوه عملکرد آن است. برای استفاده بعضی از چسبها باید شرایط خاصی رعایت شود که تمام نکات در کاتالوگ محصول نوشته میشود. پس قبل از خرید و استفاده هر نوع چسب، اطلاعات استفاده چسب را مطالعه کنید.
همچنین اطلاعاتی که در این مطلب از انواع چسبها ارائه شده است، میتواند باعث شود تا بتوانید در صورت نیاز، بهترین چسب را برای چسباندن مواد و قطعات مختلف خریداری کنید.
سؤالات متداول
از کدام چسب میتوان برای در کنار هم قراردادن دو سطح چرمی استفاده کرد؟
چسب سوپر گلو برای چسباندن مواد سنگین مانند فلز، شیشه، سرامیک، چوب و چرم استفاده میشود.
چسب حساس به فشار یا PSA برای چسباندن چه مواردی به کار میرود؟
در پروژههای هنری، صنایعدستی، اتصال تصاویر و چسباندن کاغذ استفاده میشود.
بهترین نوع چسبهای ساختمانی چیست؟
اپوکسیدها، بهترین نوع چسبهای شناخته شده ساختمانی است. این چسبها برای چسباندن سطوح به چوب، فلزات، شیشه، بتن و سرامیکها استفاده میشود.
