آموزش 0 تا 100 سرویس کولر ماشین + نکاتی که باید برای تعمیر کولر ماشین بدانید!

تصور کنید در یک روز تابستانی داغ و آفتابی در حال رانندگی هستید و کولر ماشین ناگهان دیگر کار نمی‌کند. چاره چیست؟ اولین و بهترین گزینه برای سرویس کولر ماشین، رفتن به تعمیرگاه و بررسی علت دقیق خرابی است. اما آیا می‌دانستید که بعضی از مشکلات سیستم خنک‌کننده خودرو را خودتان هم می‌توانید برطرف کنید؟

در این مقاله از رونیکس می‌خواهیم تعمیر و سرویس کولر ماشین را به‌صورت گام‌به‌گام به شما یاد بدهیم. با ما باشید، زیرا از این به بعد دیگر نگران دست‌وپنجه نرم‌کردن با مشکلات کولر ماشین نخواهید بود.

رونیکس را بخوانید.

عیب‌یابی کولر ماشین قبل از سرویس: راز خنک راندن در تابستان!

قبل از این‌که آستین بالا بزنید و شروع به سرویس کولر ماشین کنید، باید ببینید مشکل از کجا است و علت کارنکردن کولر ماشین چیست. آیا کمپرسور کولر کار نمی‌کند؟ یا شاید لوله‌های انتقال مایع خنک‌کننده دچار نشتی یا گرفتگی شده‌اند! ممکن است فن عقب کولر هم ایراد داشته باشد. اصلا چرا کولر ماشین باد گرم می‌زند؟ اگر مشکل مربوط به برق‌کشی خودرو باشد چه؟

هرکدام از این ایرادها به شکل خاصی حل می‌شوند و نمی‌توانیم برای همه آن‌ها نسخه ثابتی بپیچیم. بعد از اینکه فهمیدید مشکل از کجا است، می‌توانید دست‌به‌کار شوید. توجه کنید که بعضی از ایرادها به دانش تخصصی و فنی نیاز دارد. پس اگر مشکل کولر ماشین شما تخصصی است، لطفا به تعمیرکار حرفه‌ای مراجعه کنید. جدول زیر ایرادهای معمول کولر خودرو و راه‌حل برطرف‌کردن آن‌ها را به شما نشان می‌دهد.

راه‌حل	علائم	مشکل
شارژ گاز توسط شما یا تعمیرکار	خنک‌نکردن کافی، ضعیف بودن باد کولر	کمبود گاز
تمیزکردن کانال و دریچه‌ها توسط شما یا تعمیرکار	خنک‌نکردن کافی، بوی نامطبوع	کثیف بودن کانال و دریچه‌ها
تعویض یا تعمیر فن کولر توسط تعمیرکار	شنیدن صدای نویز از فن، کار‌نکردن فن	خرابی فن
بررسی و رفع گرفتگی لوله‌ها توسط تعمیرکار	خنک‌نکردن کافی، نشتی گاز	گرفتگی لوله‌ها
تعویض کمپرسور توسط تعمیرکار	روشن‌نشدن کمپرسور، صدای تق‌تق از کمپرسور	ایراد در کمپرسور
بررسی اتصالات و سیم‌کشی برق کولر توسط تعمیرکار	کارنکردن کلید کولر، قطع شدن فیوز	مشکلات برقی

چگونه کولر ماشین را سرویس کنیم؟

همان‌طور که دیدید بیشتر ایرادها تخصصی هستند و بدون کمک یک تعمیرکار ماهر نمی‌توانیم آن‌ها را برطرف کنیم. اما مشکلاتی مثل کثیفی دریچه‌ها به‌سادگی قابل حل هستند. اگر آماده‌اید شروع کنیم و ببینیم سرویس کولر ماشین چطور انجام می‌شود.

تمیزکردن کانال و دریچه‌های کولر

 گرد و غبار، آلودگی و ذرات معلق در هوا به مرور زمان در کانال‌ها و دریچه‌های کولر انباشته می‌شوند و می‌توانند باعث کاهش کارایی کولر و بوی نامطبوع در کابین شوند. برای برطرف‌کردن این مشکل طبق مراحل زیر پیش بروید:

۱. آماده‌سازی

قبل از هر کاری درها و پنجره‌های خودرو را باز کنید تا تهویه هوا به خوبی انجام شود. یک سطل آب گرم و تمیز آماده کنید و مقداری سرکه سفید یا آبلیمو در آب آن بریزید. یک برس یا مسواک و پارچه برای خشک‌کردن هم کنار بگذارید تا شروع کنیم.

۲. تمیزکردن دریچه‌های هوا

دریچه‌های هوا را در داخل کابین باز کنید. با استفاده از برس آغشته به محلول، بین شیارهای دریچه‌های هوا را به دقت تمیز کنید. برای این کار می‌توانید از برس‌های مخصوص با موهای بلند و نرم استفاده کنید. پیشنهاد ما برای منافذ ریزتر، مسواک خشک است. کار تمیزکردن که تمام شد، دریچه‌ها را تمیز و خشک کنید.

۳. تمیزکردن کانال کولر

اول باید محل ورود هوای کولر در بیرون خودرو (معمولاً زیر داشبورد) را پیدا کنید. بهتر است از جاروبرقی و سری مخصوص برای زدودن گرد و غبار و آلودگی از داخل کانال‌ها استفاده کنید. در صورت نیاز، می‌توانید از برس و محلول تمیزکننده برای تمیزکردن این بخش هم استفاده کنید. در نهایت اجازه دهید کانال‌ها به طور کامل خشک شوند.

نکات مهم:

• می‌توانید از اسپری‌های ضدعفونی‌کننده مخصوص داخل خودرو برای ضدعفونی‌کردن دریچه‌ها و کانال‌های کولر هم استفاده کنید.
• از اسپری‌های خوشبوکننده هوا برای داخل کانال کولر استفاده نکنید، زیرا این اسپری‌ها می‌توانند به مرور زمان رسوب و انسداد ایجاد کنند.

بیشتر بخوانید: اجرای صحیح کانال کشی کولر آبی به چه شکل است؟

حل خرابی کولر ماشین با شارژ گاز

وقتی صحبت از حل خرابی کولر ماشین می‌شود، یکی از محتمل‌ترین ایرادها کمبود گاز کولر است. کاهش گاز می‌تواند به دلایل مختلفی مانند نشتی در لوله‌ها، فرسودگی قطعات یا تمام‌شدن شارژ آن رخ دهد.

نکته مهمی که درباره سرویس کولر ماشین باید بدانید این است که اگر تخصص و تجربه نسبی در این کار ندارید یا برای اولین بار است که می‌خواهید شارژ گاز را انجام دهید، بهتر است ریسک نکنید و کار را به یک استاد ماهر بسپارید.‌ این را هم فراموش نکنید که اگر مشکل کمبود گاز به دلایلی مثل نشت در لوله‌ها یا فرسودگی قطعات باشد، فقط یک تعمیرکار متخصص می‌تواند به شما کمک کند.

مراحل شارژ گاز کولر ماشین

آماده‌اید شروع کنیم؟ با کمک این راهنما می‌توانید سرویس کولر ماشین را انجام دهید و از خنکای مطبوع آن لذت ببرید.

۱. بررسی نیاز به شارژ

قبل از شروع شارژ، باید مطمئن شوید که گاز تمام شده و مشکل، ناشی از نشتی یا فرسودگی قطعات نیست. علائمی مانند کاهش قدرت خنک‌کنندگی، ضعیف‌بودن باد کولر و یا شنیدن صدای نویز از کولر می‌توانند نشان‌دهنده کمبود گاز باشند. فراموش نکنید که برای بررسی دقیق‌تر، باید شیر انبساط (Expansion Valve) را به‌صورت دستی آزمایش کنید و فشار گاز را با کمک دستگاه فشارسنج به‌دست آورید. فشار گاز کولر در حالت نرمال چیزی در حدود 35 تا 40 PSI است. اگر دستگاه شما کمتر از این مقدار را نشان می‌دهد، باید گاز کولر را شارژ کنید.

2. تهیه ابزار و لوازم مورد نیاز

حالا که مطمئن شدیم ایراد کار از کجا است، باید وسایل مورد نیاز را آماده کنید. برای این کار به ابزارهای زیر نیاز دارید:

• دستگاه شارژ کولر: شامل گیج فشار، شلنگ و کپسول گاز
• آچار فرانسه: برای باز‌وبسته‌کردن شیرها و اتصالات
• دستمال تمیز: برای خشک‌کردن قطعات
• عینک و دستکش ایمنی: برای محافظت از خود در برابر خطرات احتمالی

۳. انتخاب نوع گاز

نوع گاز کولر خودرو شما در دفترچه راهنمای آن ذکر شده است. دقت کنید که به هیچ وجه از گازهای متفرقه، ترکیبی یا نامناسب استفاده نکنید. استفاده از گاز بد می‌تواند به کولر خودروی شما آسیب جدی برساند. جدول زیر انواع گازهای کولر و ویژگی‌های هرکدام را نشان می‌دهد.

معایب	مزایا	سال تولید	نوع گاز
تخریب لایه اوزون	ارزان	تا سال ۱۹۹۴	R12
تولید گازهای گلخانه‌ای	در دسترس	از سال ۱۹۹۵ تا ۲۰۲۱	R134a
گران	تجزیه سریع در اتمسفر	از سال ۲۰۱۸ تا کنون	R1234yf

۴. شروع عملیات شارژ گاز

برای شروع کار محل شیر انبساط و لوله کولر را پیدا کنید و درپوش آن را باز کنید. با استفاده از ابزار مخصوصی مثل آچار آلن، شیر را به آرامی به مقدار کم باز کنید. اگر از این قسمت گاز خارج شد، نیازی به شارژ کولر نیست. اگر گازی خارج نشد، به مرحله بعد بروید.

شلنگ گیج دستگاه شارژ را به شیر دستگاه خنک‌کننده خودرو متصل کنید. برای خالی‌کردن هوای داخل شلنگ، پیچ آن را باز کنید. شیر کپسول گاز را باز کنید و عملیات گازگیری را شروع کنید.

پس از چند لحظه، شیر کپسول را ببندید و کولر خودرو را روشن کنید. حالا باید فن آن را روی بیشترین سرعت قرار دهید و به گیج دستگاه نگاه کنید. فشار گاز باید بین 35 تا 40 PSI باشد. اگر فشار گاز کمتر از حد مطلوب است، دوباره گازگیری کنید.

بعد از پایان کار:

• شیر کپسول گاز را به‌طور کامل ببندید.
• درپوش شیر انبساط و لوله کولر را ببندید.
• محل را از هرگونه آلودگی یا نشت گاز تمیز کنید.

نکات مهمی که باید بدانید:

• از ترکیب گازهای مختلف با هم خودداری کنید.
• در صورت عدم آشنایی کافی با مراحل شارژ، از یک تعمیرکار متخصص کمک بگیرید.
• شارژ بیش‌ازحد گاز می‌تواند به کولر خودرو آسیب برساند.
• پس از شارژ کولر، عملکرد آن را با دقت بررسی کنید.

بیشتر بخوانید: آموزش گام به گام مونتاژ و دمونتاژ کولر آبی

سخن آخر

همان‌طور که دیدید، تعمیر و سرویس کولر ماشین می‌تواند کار دشواری باشد؛ به‌ویژه اگر تجربه کافی در این زمینه نداشته باشید. بااین‌حال، با دنبال کردن دقیق دستورالعمل‌هایی که گفتیم و رعایت نکات ایمنی، می‌توانید مراحل تمیزکردن دریچه‌ها و کانال‌های کولر و حتی شارژ گاز را خودتان انجام دهید.  همیشه به خاطر داشته باشید که برای مشکلات پیچیده‌تر مثل خرابی کمپرسور، ایرادهای برقی یا نشتی گاز، حتما به متخصصان مجرب مراجعه کنید.

در نهایت فراموش نکنید که با انجام به موقع سرویس‌های دوره‌ای و نگهداری صحیح، می‌توانید عمر سیستم خنک‌کننده خودرو را افزایش دهید و از خرابی‌های ناگهانی و پرهزینه جلوگیری کنید. یک کولر سالم و کارآمد نه تنها آسایش را به شما هدیه می‌دهد، بلکه رانندگی ایمن‌تری را هم تضمین می‌کند.

سوالات متداول

آیا می‌توانم بدون داشتن تجربه قبلی، شارژ گاز کولر ماشین را انجام دهم؟
شارژ گاز کولر خودرو از نظر فنی پیچیده است و اگر به درستی انجام نشود، می‌تواند به سیستم خنک‌کننده ماشین شما آسیب جدی بزند. بنابراین اگر تجربه کافی در این زمینه ندارید، بهتر است این کار را به یک تعمیرکار حرفه‌ای بسپارید.
چگونه می‌توانم از کمبود گاز کولر خودرو جلوگیری کنم؟
بهترین راه برای جلوگیری از کمبود گاز کولر، انجام سرویس‌های دوره‌ای و بازرسی منظم سیستم است. همچنین باید به علائم هشدار دهنده مانند کاهش قدرت خنک‌کنندگی یا صداهای بدون درنگ ماشین را به تعمیرگاه ببرید.
آیا می‌توانم از هر نوع گازی برای شارژ کولر خودرو استفاده کنم؟
خیر، استفاده از گاز نامناسب می‌تواند به سیستم خنک‌کننده خودرو آسیب جدی بزند. نوع گاز مورد نیاز در دفترچه راهنمای خودرو شما نوشته شده است. معمولا خودروهای قدیمی‌تر از گاز R12 و خودروهای جدیدتر از R134a یا R1234yf استفاده می‌کنند. هرگز از گازهای مختلف یا ترکیبی استفاده نکنید.