- دقیقه 6
- 423
- 6 نظر
به قلم سعید داودی
5 شهریور 1403
نگهداری اصولی از وسایل برقی باعث افزایش طول عمر آن‌ها می‌شود. پنکه‌های خانگی نیز از این قاعده مستثنا نیستند. اگر از پنکه‌های سقفی، دیواری یا رومیزی استفاده می‌کنید، باید برای مراقبت از آن‌ها وقت بگذارید و در بازه‌های زمانی مشخص آن‌ها را سرویس کنید.
در این مقاله قصد داریم درباره اصول نگهداری از پنکه صحبت کنیم و نکاتی را مرور کنیم که باعث افزایش طول عمر پنکه‌های خانگی می‌شوند.
رونیکس را بخوانید.
اصول نگهداری از پنکه‌ها | مرور نکاتی که نمی‌دانستید!
برای اینکه این راهنما مفیدتر باشد، اصول نگهداری از پنکه‌ها را برای هر دسته به‌صورت مجزا پیش می‌بریم. به‌طورکلی پنکه‌های موجود در بازار را می‌توان در دو دسته صنعتی و خانگی قرار داد. مهم‌ترین تفاوت پنکه‌های صنعتی با پنکه‌های خانگی در قدرت دمندگی آن‌ها است. البته پنکه‌های صنعتی ممکن است امکانات دیگری مثل سیستم مه‌پاش نیز داشته باشند.
اگر بخواهیم انواع پنکه‌ها را بر اساس شکل طراحی‌شان هم دسته‌بندی کنیم، به فهرست زیر می‌رسیم:
- پنکه‌های سقفی
- پنکه‌های چندکاره
- پنکه‌های مه‌پاش صنعتی
می‌توانید مقاله «5 مورد از نکات نگهداری ماشین لباسشویی» را نیز بخوانید.
با این مقدمه می‌توانیم به سراغ مرور نکات مهم مراقبت از انواع پنکه‌ها برویم.
نکات نگهداری از پنکه‌های سقفی
در شهرهایی که آب‌وهوای معتدل دارند، پنکه سقفی مهم‌ترین سیستم تهویه هوای خانگی است. پنکه‌های سقفی قرار نیست خانه را به شکل ویژه‌ای خنک کنند؛ اما به جریان انداختن هوا در محیط خانه و دمیدن آن به سمت پایین، باعث می‌شود تا فضای اتاق به شکل نسبی خنک شود.
اگر پنکه سقفی دارید، بهتر است حداقل سالی یک‌بار، پیش از آغاز فصل گرما، آن را سرویس کنید. اصول نگهداری از پنکه‌های سقفی به شرح زیر است:
- دسترسی به پره‌های پنکه‌های سقفی دشوار است و این موضوع در گردگیری‌های خانگی مورد توجه قرار می‌گیرد. به همین خاطر اغلب سطوح پشت و روی آن سرشار از گردوغبار است. در اولین قدم از تمیزکاری پنکه‌های سقفی باید به سراغ پره‌های آن بروید. اگر پره‌های پنکه چندان هم کثیف نیستند، برای تمیزکردن آن می‌توانید از یک پارچه نمناک کمک بگیرید؛ اما راهکار بهتر بازکردن پره‌ها و شستشوی کامل آن‌ها است. خصوصاً که باز کردن پره‌های پنکه چندان هم کار سختی نیست.
- چرخش پنکه‌های سقفی به کمک یک موتور انجام می‌شود. در سرویس‌های سالانه بهتر است سلامتی این موتور را بررسی کنید. داغ‌کردن موتور و آهسته‌‌بودن سرعت چرخش پره‌ها نشانه‌های بدی برای سلامتی موتور است. اگر چنین نشانه‌هایی را می‌بینید، باید به سراغ تعمیرکار بروید؛ اما اگر همه چیز عادی به نظر می‌رسد، صرفاً با گردگیری موتور و کمی روغن‌کاری می‌توانید عمر بالای آن را تضمین کنید.
- پنکه‌های سقفی معمولاً به کمک یکی دو بست روی سقف نصب می‌شوند. این بست‌ها ممکن است به‌واسطه گشتاور بالای پنکه به‌مرور شل شده باشند. به همین خاطر حداقل سالی یک‌بار باید سلامت بست‌ها را چک کرده و در صورت لزوم آن‌ها را محکم کنید.
- خراب‌شدن کلید پنکه‌های سقفی یک اتفاق متداول است. برخی از افراد پس از خرابی کلید، برق پنکه‌های سقفی را یک‌سره می‌کنند. این کار اشتباه است و می‌تواند به سلامت موتور و اجزای پنکه آسیب برساند. اگر کلید پنکه سقفی‌تان ایرادی دارد، حتماً آن را تعویض کنید.
نکات نگهداری از پنکه‌های چندکاره
پنکه‌های پرتابل، رومیزی و دیواری از متداول‌ترین مدل‌های بازار هستند که شباهت زیادی هم به یکدیگر دارند؛ همین مسئله باعث شده تا شرکت‌های سازنده به سراغ تولید پنکه‌های چندکاره بروند. پنکه‌هایی که می‌توان آن‌ها را به شکل‌های ایستاده، دیواری و یا رومیزی استفاده کرد. اصول نگهداری از پنکه‌های نام‌برده شده تقریباً مشابه است و با رعایت نکات زیر می‌توانید عمر این مدل‌ها را افزایش دهید:
- پنکه‌های چندکاره اغلب دارای محافظ‌های توری هستند. در مرحله اول نگهداری از این پنکه‌ها لازم است توری‌های محافظ آن‌ها را به‌صورت مستمر گردگیری کنید. این کار هم جلوی ورود گردوغبار به اجزای داخلی پنکه را می‌گیرد و هم به تهویه بهتر هوای خانه کمک می‌کند. در اغلب مدل‌ها توری‌های محافظ پنکه امکان جداشدن و شستشو را نیز دارند.
- در زمانی که توری‌های پنکه را باز می‌کنید، می‌توانید به سراغ تمیزکاری پره‌ها نیز بروید. استفاده از یک دستمال مربوط برای تمیزکاری پره‌ها کفایت می‌کند؛ اما اگر وضع پنکه خراب‌تر از این حرف‌ها باشد، می‌توانید با بازکردن چند پیچ پره‌ها را جدا کرده و بشویید.
- یکی از نکات مهم مراقبت از انواع پنکه‌های چندکاره، مربوط به اجزای داخلی آن‌ها می‌شود. توصیه می‌کنیم هر بار که توری‌ها و پره‌های پنکه را تمیز می‌کنید، نگاهی به اجزای داخلی هم بیندازید. همین پاک‌سازی گردوغبار از اجزای داخلی باعث بالاتر رفتن عمر پنکه‌های چندکاره می‌شود. مورد دیگر اینکه اگر نخ و یا چیزهای دیگری دور شفت پنکه پیچیده شده، حتماً آن‌ها را باز کنید تا در آینده دچار مشکل نشوید.
- دسترسی به موتور و اجزای داخلی پنکه‌های چندکاره به‌سادگی امکان‌پذیر نیست. به همین خاطر هم بهتر است خودتان به سراغ سرویس‌کردن این بخش‌ها نروید. اگر احساس می‌کنید دور موتور پنکه کم شده یا پنکه‌تان مشکل خاصی دارد، لازم است به سراغ یک تعمیرکار باتجربه بروید.
نکات نگهداری پنکه‌های مه‌پاش
از پنکه‌های مه‌پاش معمولاً در محیط‌های عمومی مثل مساجد، کافه‌ها، ادارات و… استفاده می‌شود. این پنکه‌ها شباهت زیادی به پنکه‌های ایستاده دارند. مهم‌ترین تفاوت این پنکه‌ها مجهز بودنشان به یک سیستم رطوبت‌زنی یا مه‌پاشی است که سرعت و کیفیت سرمایش هوا را افزایش می‌دهد. اصول نگهداری از پنکه‌های مه‌پاش به شرح زیر است:
- راهکارهای مراقبت از پنکه‌های مه‌پاش شباهت زیادی به پنکه‌های چندکاره دارد. تمامی نکاتی که برای پنکه‌های چندکاره ذکر کردیم، در اینجا نیز باید رعایت شود. البته اگر از پنکه‌های مه‌پاش در محیط‌های عمومی استفاده می‌کنید، باید دوره زمانی سرویس آن را کوتاه‌تر کنید. برای مثال، حداقل ماهی یک بار تمیزکاری آن را انجام دهید.
- نکته مهم درباره پنکه‌های مه‌پاش مربوط به مخزن آب آن است؛ زیرا اگر آب مخزن تمام شود یا سیستم قطع‌‌کن آب آن مشکل داشته باشد، پمپ دستگاه سوخته و هزینه بالایی را روی دستتان می‌گذارد.
- در راه‌اندازی پنکه‌های مه‌پاش بهتر است از آب تصفیه شده استفاده کنید؛ اما اگر دسترسی به دستگاه تصفیه ندارید، حواستان به فیلترهای مخزن باشد. تمیزکردن فیلترها و رسوب‌زدایی از مخزن باعث می‌شود تا عمر پنکه افزایش یابد.
- در نگهداری از پنکه‌های مه‌پاش تعویض روغن پمپ و چک‌کردن سلامتی آن را جدی بگیرید.
- اگر احساس می‌کنید مه‌پاشی توسط پنکه به‌درستی انجام نمی‌شود، ابتدا نکات 2 و 3 را چک کنید و اگر مشکلی در بخش مخزن و آب‌رسانی پمپ وجود نداشت، به سراغ پاک‌سازی منافذ مه‌پاش بروید. گاهی رسوب‌زدگی یا نفوذ گردوغبار ممکن است باعث بسته‌شدن این منافذ شده باشد. تمیزکاری مستمر این منافذ می‌تواند از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری کند.
بیشتر بخوانید: آموزش تعمیر غذاساز به زبان ساده | آموزش سرویس و عیب یابی غذاساز خانگی
آموزش تعمیر پنکه در خانه
تعمیر وسایل برقی در منزل چندان پیشنهاد نمی‌شود، اما اگر تجربه کافی در استفاده از وسایل تعمیراتی دارید، می‌توانید به برخی از مشکلات ساده خودتان هم رسیدگی کنید. برای مثال روغن‌کاری شفت و موتور پنکه، تعویض کلید پنکه‌های سقفی، چک‌کردن سیستم برق‌رسانی به پنکه‌های سقفی و تعویض قطعات بیرونی پنکه مثل پره‌ها یا توری‌های محافظ جزء مواردی است که خودتان هم می‌توانید انجام دهید.
البته برای این کارها به یک سری ابزارهای دستی هم نیاز خواهید داشت. آچار، انبردست، انواع پیچ‌گوشتی‌ها، ابزارهای اندازه‌گیری ولتاژ و جریان برق، فاز متر، چسب برق و وسایل ایمنی از جمله وسایلی است که باید در یک جعبه ابزار خانگی آن‌ها را داشته باشید.
سخن آخر
پنکه‌ها از جمله وسایل برقی پرکاربردی هستند که در محیط‌های خانگی، اداری و صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای افزایش طول عمر پنکه‌ها لازم است به طور مستمر آن‌ها را سرویس کنید و حواستان به یک سری نکات اصول نگهداری از پنکه‌ها باشد. در این مقاله به مرور راهکارهای مراقبت از پنکه‌ها پرداختیم. اگر سؤال دیگری دارید، در کامنت‌ها پاسخگوی شما خواهیم بود.
سؤالات متداول
آیا اصول نگهداری از پنکه‌های خانگی و صنعتی تفاوتی با هم دارد؟
خیر. تمام نکاتی که در آموزش اصول نگهداری از پنکه بررسی کردیم، برای انواع متفاوت پنکه‌های صنعتی و خانگی قابل اجرا هستند.
چرا سرعت پنکه‌های سقفی پس از یک مدت کم می‌شود؟
با وجودی که دسترسی به پنکه‌های سقفی دشوار است، نباید فراموش کرد که این وسایل الکتریکی هم نیاز به سرویس دارند. در اغلب موارد کم‌شدن سرعت پنکه‌های سقفی به‌خاطر عدم رسیدگی و سرویس منظم پیش می‌آید. تمیزکردن مستمر پنکه‌های سقفی و رعایت نکاتی که گفتیم، باعث افزایش کارایی و طول عمر این پنکه‌ها خواهد شد.
آیا مکان نصب پنکه هم در نگهداری از آن مهم است؟
بله. برای پنکه‌های دیواری یا ایستاده بهترین مکان برای قراردادن پنکه‌ها نزدیک یک پنجره باز است. به شکلی که هوای بیرون را به درون خانه فرستاده و تهویه اتاق‌ها را به‌درستی انجام دهد. استفاده از پنکه‌ها در محیط‌های بسته‌ای که هیچ ورود و خروج هوایی ندارند، باعث کاهش طول عمر آن‌ها می‌شود.
ما یه پنکه رومیزی داریم این یه مدته که انگار پره اش لق میزنه یعنی هر دوری که میزنه انگار که یکی از پره های پنکه شل شده باشه باعث میشه یه تکونی بخوره پنکه بعد می خواستم بدونیم پنکه هم نیاز به سرویس دوره ای داره یا اینکه باید آچارکشی بشه
من قبلا شنیدم که یه سری از وسایل هستن که موتورشون تو خودش یه مقدار برق نگه می داره و باز کردن و تلاش برای تعمیر کردنش می تونه خطرناک باشه اگه حرفه ای نباشی اول که می خواستم بدونم که این موضوع چقدر درسته دوم که می خواستم مطمئن بشم که پنکه از این وسایل نباشه یه وقت
من احساس می کنم که یه مدته مه پاش پنکه ما خراب شده یعنی اینطوریه که قطره های درشت می چکه و خب باد پنکه زورش نمی رسه که این قطره ها رو تو خونه پخش کنه برا همین یه مدت که روشن میمونه جلوی پنکه خیس شده فقط الان این با تمیز کردن درست نمیشه یا باید تعمیرش کنیم
نبود مه بیشتر به این دلیل است که آب توی مخزن دستگاه تمام شده است. در این شرایط می‌توانید مخزن را پر کنید تا مشکل حل شود. اگر هنوز نشتی وجود دارد، لوله‌ای را که آب مخزن را خارج می‌کند، بررسی کنید. همچنین باید لوله‌های هوا را بررسی کنید تا درز و شکاف نداشته باشند. در صورتی که شکاف وجود داشته باشد آن را پر کنید و لوله را هم سفت کنید تا مشکل حل شود. همچنین ممکن است نازل‌های پاشش آب مسدود شده باشند و به همین دلیل قطره‌های درشت تولید می‌کنند.
لازمه که هرزگاهی موتور پنکه رو هم تمیز کنیم منظورم اینه که قاب پشت پنکه رو باز کنیم و اگر گرد و خاکی نشسته تمیزش کنیم که عملکرد پنکه بهتر بشه یا نه نیازی به این کار نیست؟
سلام همراه گرامی؛
بله، تمیز کردن موتور پنکه و قسمت‌های داخلی آن هر چند وقت یک‌بار می‌تواند به بهبود عملکرد و افزایش طول عمر دستگاه کمک کند.
با تشکر از کامنت شما