- دقیقه 4
- 501
- 0
به قلم فرناز اصلاح
21 خرداد 1403
در آستانه 10 ژوئن، روز جهانی صنایع دستی هستیم که در تقویم رسمی کشورمان با 21 خردادماه مصادف شده است. هنر، فارغ از جنس و زمینه خلق و بروز آن، قدرت ژرف و بی‌نهایت آفرینش در دستان هنرمند است. نمود بارز آن هم صنایع دستی و آثار هنری بدیعی است که هنرمندان خوش‌ذوق و قریحه آن‌ها را خلق می‌کنند. صنایع دستی، به عنوان شناسنامه و هویت فرهنگی مردمان هر خطه و سرزمین، روایتگر قصه‌ای شنیدنی از واقعیت‌های زندگی آن‌ها است که در بستری هنرمندانه به تصویر کشیده شده است.
10 ژوئن (21 خرداد) بهانه‌ای شد تا در مجله رونیکس، ضمن گرامیداشت روز جهانی صنایع دستی، نیم‌نگاهی به پیشینه این روز و نقش هنرمندان در زیباترشدن جهان اطرافمان بیندازیم.
رونیکس را بخوانید.
نگاهی به پیشینه روز جهانی صنایع دستی
سازمان یونسکو در سال 1964 میلادی شورای جهانی صنایع دستی (World Crafts Council) را بنا نهاد تا در قالب این شورا بتواند از صنایع دستی، هنر بومی و سنتی و هنرمندان خلاق در سراسر جهان حمایت کند.
حاصل تلاش‌های یونسکو این بود که هم‌اکنون بیش از 90 کشور عضو شورای جهانی صنایع دستی (WCC) هستند تا بتوانند از سرمایه و هویت پویای هنری فرهنگی خود حمایت کنند. ایران نیز از سال 1968 میلادی (سال 1347 هجری شمسی) به عضویت مجمع آسیا و اقیانوسیه در این شورا درآمد تا با حفظ و ارتقای صنایع دستی بومی ایرانی، فرهنگ و هویت هنری کشورمان را زنده نگه دارد و آن را به جهانیان معرفی کند.
به بهانه روز بهینه سازی؛ نقش انتخاب صحیح ابزار در افزایش بهره‌وری
نگاهی به پیشینه صنایع دستی در ایران
ردپای هنر و صنایع دستی را می‌توان در جای‌جای تمدن کهن و اصیل ایرانی جستجو کرد. تمدن و فرهنگ غنی کشورمان پر است از نمادهای هنری این مرز و بوم که در طول تاریخ دستخوش تغییر و تحول شده و ماحصل آن هم خلق آثار هنری بدیع و چشم‌نواز بوده است.
از قالی، گبه، گلیم و تنوع بی‌نظیر دست‌بافته‌های سنتی تا حکاکی و هنر کار با چوب، منبت‌کاری، معرق‌کاری و هنر صنعت مبلمان، ساخت کتیبه و تندیس و مجسمه تا صنایع دستی ظریف فلزی مانند ملیله‌کاری، مشبک‌کاری، جواهرسازی، سفال‌گری، نقاشی و هزار و یک هنر دیگر؛ صنایع دستی ایرانی همیشه در میان ملل و تمدن‌های مختلف خوش‌درخشیده و یکه‌تاز بوده است.
به بهانه روز مهندس؛ نگاهی به نقش مهندسان در تحول جهان
نقش صنایع دستی در توسعه فرهنگی- اقتصادی
ارتباط بین صنایع دستی و توسعه فرهنگی-اقتصادی در هر جامعه کاملاً در هم تنیده و دوطرفه است؛ به این معنا که پیشرفت هریک، به رشد و شکوفایی دیگری می‌انجامد. در واقع، هنر و صنایع دستی، آیینه‌ای است که توسعه فرهنگی-اقتصادی هر جامعه را به بهترین شکل منعکس می‌کند. هرچقدر غنای فرهنگی یک جامعه بیشتر باشد، هنر در آن جامعه رنگ‌وبوی متفاوت‌تری به خود می‌گیرد و صنایع دستی آن جامعه نیز شاخص‌تر، غنی‌تر و متمایزتر می‌شود.
تاثیر صنایع دستی بر توسعه اقتصادی نیز انکارناپذیر است. هرچقدر غنای فرهنگی یک جامعه و علاقه به صنایع دستی بیشتر شود، زمینه برای توسعه کسب‌وکارهای هنری و اشتغال‌زایی هموارتر می‌شود. در نهایت، حمایت از صنایع دستی، به حمایت از هنرمند، افزایش صادرات و ارزآوری کمک می‌کند.
ارتباط بین ابزار و صنایع دستی
آغاز و شکل‌گیری تمدن بشری به ساخت و استفاده از ابزار گره خورده است. در حقیقت، این ساخت و استفاده از ابزار بود که بشر را به سمت یک‌جانشینی و تغییر سبک زندگی سوق داد.
پیشرفت ابزار نیز مسیر درازی را پیمود؛ مسیری به بلندای تاریخ. از قطعات سنگ و چوب تا کشف آهن و آتش؛ نرم‌کردن آهن و ساخت فولاد؛ ساخت ابزار باکیفیت و استفاده از آن؛ مسیری که بشر در پیشبرد فرهنگ و تمدن امروزی پیموده راهی بسیار طولانی است که یک شبه طی نشده است. پیشرفت تمدن‌ها به پیشرفت هنر و صنایع دستی منجر شده که آن هم بدون وجود ابزار امکان‌پذیر نبوده است.
برای مثال، هنرمندی که هنرمندانه چوب را حکاکی می‌کند تا نقشی زنده و زیبا از آن بیافریند، برای خلق اثر هنری خود به مغار، فرز مینیاتوری، سنباده، پولیش و … نیاز پیدا می‌کند.
هنر فلزکاری هم به ابزار خاص خود نیاز دارد: از سوهان، گونیا، سیم‌چین و قیچی تا چکش، سنباده، پرگار و … در صنایع فلزکاری مورد استفاده قرار می‌گیرند. شیشه‌بری و دنیای ناشناخته هنر کار با شیشه نیز به ابزار خاص خود مانند گونیا، چکش، کاتر، انبر و … نیاز دارد.
از قالی‌بافی و گلیم‌بافی تا نقاشی و خطاطی، مجسمه‌سازی، پتینه‌کاری و … خلق هیچ هنری بدون استفاده از ابزار امکان‌پذیر نیست.
گرامیداشت روز جهانی صنایع دستی
پیشرفت فرهنگی و به‌طور کلی، حس و حال خوب هر جامعه در گروی ارج‌نهادن به هنر و حمایت از هنرمندان است.
ما در رونیکس، ضمن گرامیداشت روز صنایع دستی و ادای احترام به هنرمندان خلاق کشورمان، افتخار می‌کنیم که کار و حرفه‌مان تولید ابزارآلات باکیفیت و متنوعی است که به دست هنرمندان می‌رسد تا بتوانند با آن، آثار هنری بدیع و نقش شور و عشق را خلق کنند. افتخار می‌کنیم که اگر در مسیر کار و حرفه‌مان رشد و پیشرفتی را تجربه می‌کنیم، به برکت دستان هنرمندان این مرزوبوم حاصل شده است و تلاش می‌کنیم که راهمان را هر روز قدرتمندتر از دیروز ادامه دهیم.
