- دقیقه 5
- 432
- 0
به قلم بیتا حموله
29 مهر 1403
این مقاله با همکاری گروه مبلمان دانشگاه تهران و مجله رونیکس و به کوشش بیتا حموله، دانشجوی كارشناسی مهندسی صنايع مبلمان دانشگاه تهران تالیف شده است.
ارگونومی (Ergonomics)، علمی است که به مطالعه و طراحی محیط کار، ابزار و سیستم‌ها با هدف افزایش راحتی، کارایی و ایمنی انسان‌ها می‌پردازد. این علم تعاملات انسان و عناصر دیگر سیستم‌ها را بررسی کرده و شرایطی فراهم می‌کند تا افراد به بهترین شکل فعالیت کرده و از آسیب‌های بالقوه به سلامت خود جلوگیری کنند. هدف از مبلمان ارگونومیک، کاهش اختلالات اسکلتی عضلانی، درد کمر و مفاصل و کاهش فشار بر عضلات هنگام استفاده طولانی‌مدت از مبلمان‌ها است. در ادامه مقاله با مبحث فواید طراحی ارگونومیک در مبلمان آشنا خواهیم شد.
رونیکس را بخوانید.
تعریفی از ارگونومی
ارگونومی از دو کلمه یونانی (ارگو) به معنای کار و (نموس) به معنای قانون و قاعده تشکیل شده است. نیاز به این علم در جنگ جهانی دوم، زمانی که استفاده از هواپیماها و تکنولوژی‌های روز ضروری بود و اثرات منفی بر سلامت کارکنان داشت، بیشتر مورد توجه قرار گرفت. ارگونومی علم پیشگیری از آسیب‌ها و اختلالات اسکلتی عضلانی است. ارگونومی دانشی است که سیستم کار را به گونه‌ای طراحی می‌کند که حداکثر بازدهی و حداقل خطا و خستگی را داشته باشد. از اهداف ارگونومی راحتی و رضایت، بهره‌وری و سلامت را می‌توان نام برد.
بیشتر بخوانید: ابزار آلات ارگونومیک چه ویژگی‌هایی دارند؟
فواید مبلمان‌های ارگونومیک
طراحی ارگونومیک مبلمان فواید متعددی دارد که به بهبود کیفیت زندگی و سلامت افراد کمک می‌کند. در ادامه به این فواید اشاره خواهیم کرد:
- کاهش درد و ناراحتی: مبلمان ارگونومیک با طراحی مناسبی که نسبت به آناتومی بدن انسان دارد به کاهش دردهای عضلانی و مفصلی کمک می‌کند. به ویژه دردهای عضلانی و مفصلی‌ای که در ناحیه کمر، گردن و شانه‌ها وجود دارد.
- افزایش بهره‌وری: مبلمان ارگونومیکبا فراهم‌کردن راحتی بیشتر، باعث می‌شود افراد تمرکز و کارایی خود را افزایش دهد.
- بهبود وضعیت بدن: طراحی مناسب مبلمان می‌تواند بر حفظ وضعیت صحیح بدن کمک کرده و از مشکلات اسکلتی عضلانی جلوگیری کند.
- کاهش خستگی: مبلمان ارگونومیک باعث کاهش خستگی ناشی از نشستن‌های طولانی مدت می‌شوند و انرژی فرد را افزایش می‌دهند.
- سازگاری با نیازهای افراد: این نوع از طراحی مبلمان‌ها معمولاً قابلیت تنظیم‌شدن دارد و می‌تواند به راحتی با وضعیت بدن افراد تنظیم شود.
- بهبود گردش خون: نشستن‌های طولانی مدت می‌تواند به جز اختلالات اسکلتی و عضلانی باعث مشکل در سیستم گردش خون و همچنین ایجاد مشکلاتی مانند واریس شود. مبلمان ارگونومیک تا حدی می‌تواند از این عارضه جلوگیری کند.
بیشتر بخوانید: چشم‌انداز هوشمندسازی صنعت مبلمان
نقش طراحی ارگونومیک مبلمان در محیط‌های اداری و مدارس و دانشگاه‌ها
طراحی ارگونومیک صندلی برای دانش آموزان و دانشجویان و نیز کارمندان دارای اهمیت زیادی است. با توجه به اینکه این افراد بیشتر زمان خود را بر روی صندلی نشستهاند و مشغول به کار و تحصیل هستند، بیشتر در معرض مشکلات و اختلالات عضلانی و اسکلتی و همچنین تغییر فرم ستون فقرات از حالت طبیعی (شکل s ستون فقرات) به شکل غیر طبیعی هستند. در ادامه به فواید طراحی ارگونومیک مبلمان و صندلی برای این افراد می‌پردازیم:
- بهبود وضعیت بدن: صندلی‌های ارگونومیک به حفظ وضعیت صحیح بدن کمک می‌کند و از خمیدگی و فشار به ناحیه کمر و در نتیجه تغییر شکل ستون فقرات این افراد جلوگیری خواهد کرد.
- پیشگیری از آسیب‌های حرکتی: استفاده از صندلی و مبلمان ارگونومیک می‌تواند خطر ابتلا به آسیب‌های حرکتی ناشی از نشستن‌های نادرست را کاهش دهد. از جمله مشکلاتی که به دلیل نشستن نادرست به وجود می‌آید، آسیب‌های حرکتی سندروم تونل کارپ (بیماری‌ای است که می‌تواند در اثر فشردگی عصب ایجاد شود) و دردهای مزمن هستند.
- قابلیت تنظیم: صندلی‌های ارگونومیک معمولاً قابلیت تنظیم ارتفاع، تنظیم پشتی و دسته‌ها را دارند و کاربران می‌توانند صندلی را متناسب با نیازهای خود تنظیم کنند.
- افزایش رضایت شغلی و تحصیلی: راحتی و سلامتی ناشی از استفاده از صندلی‌های ارگونومیک می‌تواند به افزایش رضایت شغلی و تحصیلی کمک کند؛ باعث تمرکز بیشتر افراد شود و در نهایت نرخ غیبت و ترک شغل را کاهش دهد.
- تاثیر بر سلامت روان: محیط راحت و سالم می‌تواند تاثیر مثبتی بر سلامت روان داشته باشد. مبلمان ارگونومیک با طراحی مناسب و سالم می‌تواند نقش مهمی در راحتی افراد ایجاد کرده و در نتیجه باعث کاهش استرس و اضطراب در افراد شود.
- ترویج درست نشستن: استفاده از صندلی‌های ارگونومیک می‌تواند افراد را به اتخاذ عادات صحیح نشستن تشویق کند که در طول زمان به سلامتی کلی آن‌ها کمک خواهد کرد.
- کاهش هزینه‌های پزشکی: هزینه‌های پزشکی ناشی از آسیب‌های اسکلتی و عضلانی که با استفاده از صندلی و مبلمان‌های غیر ارگونومیک در افراد ایجاد می‌شود، با استفاده از مبلمان و صندلی‌های مناسب و ارگونومیک کاهش پیدا می‌کند.
بیشتر بخوانید: رعایت استاندارد در ساخت مبلمان
مبلمان ارگونومیک هوشمند
مبلمان ارگونومیک هوشمند باید به گونه‌ای طراحی شود که کمترین آسیب هنگام استفاده از آن به انسان وارد شود. در واقع مبلمان‌های هوشمند ارگونومیک نه تنها آسیبی به بدن وارد نمی‌کنند بلکه می‌توان از هوشمند‌بودن آن‌ها در راحتی و بهره‌وری بیشتر و افزایش توانایی افراد در مشاغل و زندگی بهره برد. مبلمان‌های ارگونومیک هوشمند می‌توانند به طور خودکار قابلیت تنظیم ارتفاع و تشخیص وضعیت بدنی مناسب را داشته باشند تا کمترین آسیب به بدن افراد وارد شود. می‌توان به مبلمان‌های اداری هوشمند ارگونومیک برنامه داد تا به کارمندان زمانی برای یادآوری برای استراحت داده شود تا از آسیب‌های عضلانی و همچنین آسیب‌های سیستم‌های گردش خون جلوگیری کرد و همچنین برنامه‌ای را به این مبلمان‌ها و صندلی‌ها داد که هنگام نشستن نادرست کاربر، فرد از این موضوع مطلع شده و به طور صحیح وضعیت بدن را برای نشستن اصلاح کند.
نقش ابزارآلات رونیکس در طراحی ارگونومیک مبلمان
ساخت و طراحی مبلمان و صندلی های ارگونومیک نیازمند استفاده از ابزارآلات استاندارد است. ابزارآلات رونیکس با رعایت دقیق استانداردهای بین‌المللی و جهانی، در طراحی ارگونومیک محصولات نقشی مهمی را ایفا می‌کند. استفاده از ابزارآلات استاندارد ضامن تولید محصولات باکیفیت و ارگونومیک است.
بیشتر بخوانید: جایگاه فناوری در مبلمان‌چندمنظوره
سخن آخر
امروزه، با پیشرفت تکنولوژی کارمندان، دانش‌آموزان و دانشجویان زمان زیادی را صرف نشستن پشت میزها و صندلی‌های کامپیوتر می‌کنند. طراحان باید مبلمانی طراحی کنند که طبق اصول ارگونومی باشد تا باعث آسیب به بدن نشود و افراد در راحتی به کار خود مشغول باشند. ارگونومی نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی، افزایش رضایت شغلی، تحصیلی و کاهش هزینه‌های ناشی از بیماری‌ها و آسیب‌های اسکلتی عضلانی دارد.
مبلمان‌های ارگونومیک همان مبلمان‌های عادی هستند که با اصلاح در ساختارشان به وضعیت نشستن سالم کمک می‌کنند. این مبلمان‌ها فشار وارده را بر روی اندام‌ها و اسکلت بدن هنگام نشستن‌های طولانی‌مدت را کاهش می‌دهند. همچنین با رعایت اصول ارگونومی در طراحی مبلمان‌ها و صندلی‌ها می‌توان از آسیب‌هایی که به ستون فقرات وارد می‌شود، به ویژه در دانش‌آموزان، جلوگیری کرد.
در این مقاله از مجله رونیکس، فواید طراحی ارگونومیک مبلمان و اثر آن در سلامت جسم و سبک زندگی را بررسی کردیم. امیدواریم این مقاله برای شما مفید باشد. اگر تجربه استفاده از مبلمان ارگونومیک را دارید، با ما در میان بگذارید.
