- دقیقه 8
- 182
- 0
به قلم بیتا حموله
6 آذر 1403
رویه کوبی مبلمان چگونه انجام می شود؟ این مقاله با همکاری گروه مبلمان دانشگاه تهران و مجله رونیکس و به کوشش بیتا حموله، دانشجوی كارشناسی مهندسی صنايع مبلمان دانشگاه تهران تألیف شده است.
یکی از مراحل مهم در فرآیند ساخت مبل و تعمیرات مبل، بعد از پرداخت و پوشش‌دهی چوب مبلمان، رویه‌کوبی است که تأثیر چشمگیری در ظاهر و زیبایی مبلمان دارد. رویه‌کوبی به مجموعه فرآیندی گفته می‌شود که در آخرین مرحلۀ ساخت مبلمان، پارچه روی اسکلت و کلاف مبل قرار می‌گیرد و نصب می‌شود. فرآیند رویه‌کوبی با توجه به سبک مبلمان و بسته به اندازه و ابعاد کلاف مبلمان متفاوت است. به طور كلي، مبلمان‌هاي راحتي بيشترين ميزان حجم رويه‌كوبي را شامل مي‌شوند.
در ادامه مقاله مراحل رویه‌کوبی را شرح می‌دهیم و پارچه‌های مخصوص مبلمان را معرفی می‌کنیم.
رونیکس را بخوانید
آموزش مراحل رویه‌کوبی مبلمان + آشنایی با ابزار
رویه کوبی در مبلمان چوبی فرایندی است که در آن ظاهر و کارآیی مبلمان قدیمی بهبود پیدا می‌کند؛ پارچه و فوم‌ها تعویض می‌شوند و چارچوب چوبی یا فلزی احیا می‌یابد. مراحل رویه‌کوبی مبلمان به این شرح است:
زیرکاری مبل
اولین مرحله در رویه کوبی در مبلمان چوبی مرحلۀ تجهیز کلاف مبل برای نصب پارچه است. در این مرحله، اسفنج و فوم روی بدنۀ مبل چسبانده می‌شود. این مرحله با توجه به هر سبک و مدل، ابعاد و اندازۀ اسکلت مبل متفاوت است. در بخش زیرکاری مراحل تسمه‌کشی، نصب گونی، برش مناسب اسفنج و فوم، چسباندن اسفنج و فوم روی کلاف مبلمان انجام می‌شود.
اولین مرحله در تعمیر مبلمان، جداسازی پوشش‌های قدیمی و بعد چسباندن اسفنج و فوم‌های جدید است. همچنين، بر اساس نوع و سبك مورد نياز براي رويه‌كوبي مي‌توان از رويه‌كوبي ساده، رويه‌كوبي با تسمه‌كشي، رويه‌كوبي با فنر سينوسي، رويه‌كوبي با فنر لول يا رويه‌كوبي با فوم و اسفنج قالبي انواع آن را در نظر گرفت.
• تسمه‌کشی: برای استقامت و استحکام کف مبل انجام می‌شود. همچنین تسمه‌ها همانند پایه برای نگهداری فوم و اسفنج عمل می‌کنند. هر چه تسمه‌کشی مبل صحیح‌تر انجام شود، هنگام نصب پارچۀ رومبلی، پارچه صاف‌تر قرار خواهد گرفت و چین و چروک نمی‌شود. تسمه‌ها به صورت افقی و عمودی روی کلاف قرار می‌گیرند.
• نصب فنر: برای ایجاد راحتی و ماندگاری مبل، فنرهایی روی تسمه‌ها یا زیر تسمه‌ها گذاشته می‌شود. فنرها دارای دو مدل فشاری (لول) و کششی (سينوسي) هستند.
• نصب گونی يا پارچه كرباس: پس از اینکه تسمه و فنر روی کلاف اجرا شد، گونی به اندازۀ کلاف مبل اندازه‌گیری می‌شود و روی تسمه و فنر نصب می‌شود. اتصال درست گونی به کلاف مبلمان از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا گونی به استحکام سطح نشیمن مبلمان کمک خواهد کرد.
• نصب اسفنج و فوم: برای بهبود کیفیت و راحتی بیشتر مبلمان قسمت‌های مختلف مبلمان مانند دسته‌ها، تکیه‌گاه‌ها و نشیمن مبلمان با اسفنج و فوم پر می‌شود. برای دسته‌ها و پشتی‌های مبل از اسفنج‌های نازک و برای نشیمن از اسفنج‌های ضخیم استفاده می‌شود. تفاوت اسفنج و فوم در این است که فوم‌ها در دانسیته‌های متفاوتی نسبت به اسفنج‌ها تولید می‌شوند و از طول عمر بالاتری نیز برخودارند.
سه نوع فوم نیز در ساخت و تعمیر مبلمان به کار برده می‌شود:
- فوم سرد با حرارت غیر مستقیم و در دمای پایین تولید می‌شوند. فوم‌های سرد انعطاف‌پذیرند و قابلیت ارتجاعی زیادی دارند و هنگام فشرده شدن در زمان کوتاهی به حالت اولیه خود برمی‌گردند و برای ساخت مبل مناسب هستند.
- فوم گرم که با حرارت بالا و مستقیم در کوره‌ها تولید می‌شوند. فوم‌های گرم نسبت به فوم‌های سرد سفت‌تر هستند و قابلیت ارتجاعی کمتری نسبت به فوم¬های سرد دارند و نسبت به فوم¬های سرد تغییر شکل دائمی خواهند داشت.
- فوم ویژه هم خواص فوم‌های گرم و هم خواص فوم‌های سرد را دارند و بیشتر در ساخت مبلمان راحتی استفاده می‌شوند. میزان سفتی این نوع از فوم‌ها نسبت به فوم گرم کمتر و نسبت به فوم سرد بیشتر است. جنس فوم‌ها می‌تواند پارچه‌ای، الیاف ویسکوز، لایکو (ترکیب پلی استر و پنبه)، پلی استر فشرده، پلی یورتان، پلی استر فیبری، سلول بسته و سلول باز باشد.
نصب پارچه مبل
مرحلۀ دوم رویه کوبی در مبلمان چوبی، انتخاب پارچه، برش و دوخت آن است. با توجه به سبک و مدل مبل، پارچۀ مناسب آن انتخاب می‌شود؛ بعد با استفاده از الگو و ضخامت، فوم و اسفنج برای مبل برش می‌خورد و دوخته می‌شود. با استفاده از نخ‌های مخصوص پارچه به فوم‌های مبل دوخته می‌شود. نصب پارچه باید با دقت انجام شود، زیرا اگر ظرافت و دقت در کار صورت نگیرد، پارچه چین می‌خورد و باعث می‌شود مبلمان ظاهر و جلوۀ مطلوبی نداشته باشد.
ابزارهای مورد استفاده در رویه‌کوبی
مبلمان‌سازی و تعمیر مبل به وسایلی نیاز دارد که از آن‌ها برای اتصال چارچوب مبل، چسباندن پارچه به چارچوب، دوختن، سوراخکاری و غیره استفاده می‌شود. در اینجا مهم‌ترین ابزار مورد استفاده ررویه کوبی در مبلمان چوبی را معرفی می‌کنیم.
• منگنه‌کوب بادی: از ابزارهای مهم در بخش رویه‌کوبی است. از منگنه‌کوب بادی برای اتصال گونی و تسمه به بدنه کلاف و همچنین اتصال پارچه به بدنۀ چوبی مبل استفاده می‌شود.
• دریل: از دریل برقی برای پیچ کردن قطعات مختلف و همچنین مونتاژ مخصوصاً در بخش تعمیرات مبلمان استفاده می‌شود.
• پیچ دستی: از پیچ دستی یا گیره برای نگهداری قطعات مبلمان استفاده می‌شود. این ابزار دستی از یک ضلع متحرک تشکیل شده است که به اندازه مورد نیاز تنظیم می‌شود و پیچ دستی‌ها اندازه‌های مختلفی دارند. همچنین شما عزیزان اگر می خواهید بیشتر در مورد ابزارهای پرتابل در صنعت مبلمان بدانید به این مقاله مراجعه کنید.
انواع پارچه
پارچه‌ها با استفاده از الیاف طبیعی و الیاف مصنوعی تولید می‌شوند. الیاف طبیعی شامل الیاف‌هایی با منشا گیاهی مانند کتان و کنف، الیاف با منشا پروتئین مانند پشم و ابریشم، الیاف مصنوعی بر پایۀ سلولز، الیاف بازسازی‌شده مثل ریون استات و تری استات و الیاف آلی مانند پلی استرها می‌شود. پارچه در ظاهر و کارآیی مبلمان تأثیر بسزایی دارد.
در ادامه با این پارچه‌ها بیشتر آشنا می‌شویم.
پارچه کتان
کتان یکی از پارچه‌های مقاوم است و این ویژگی باعث می‌شود در برابر فرسایش مقاوم باشد و طول عمر مبل را بالا ببرد. از معایب این نوع پارچه این است که لکه‌ها به سختی از روی آن تمیز می‌شود و اگر لکه‌ای روی این پارچه‌ها بریزد، باید با یک شوینده که ترکیبی از آب ولرم و شامپو فرش یا مایع ظرفشویی است آن‌ها را تمیز کرد.
پارچه پشمی
این نوع پارچه دارای بافت لطیف هستند و قابلیت کشش بالایی دارند و در برابر چروک و پارگی مقاوم هستند. مبلمان با این نوع پارچه‌ها بیشتر برای مناطق سردسیر مناسب هستند. تمیزکاری این نوع مبلمان‌ها کار دشواری است. محلول مناسب برای تمیز کردن این نوع پارچه‌ها می‌تواند ترکیب آب سرد همراه با یک شوینده ملایم همانند شامپو بچه باشد.
پارچه مخمل
این پارچه دارای بافت نرم و لطیف و با استحکام است و به راحتی چروک نمی‌شود. تمیز کردن این نوع پارچه دشوار است. پارچه‌های مخمل نسبت به پارچه‌های دیگر گرد و غبار را بیشتر جذب می‌کنند. یکی از محلول‌های مناسب برای تمیز کردن این نوع پارچه‌ها محلول آب و صابون است.
پارچه چرم
این نوع پارچه‌ها فضایی لوکس را در خانه ایجاد می‌کنند و در انواع چرم‌های مصنوعی و طبیعی موجود است. از مزایای این پارچه‌ها عدم نفوذ آب در آن‌ها است. از معایب این پارچه‌ها آسیب‌پذیر بودن نسبت به اجسام تیز است. همچنین تنوع رنگی این نوع پارچه‌ها کم است. برای تمیز کردن این پارچه‌ها باید از واکس و پاک‌کننده‌های مخصوص پارچۀ چرم استفاده کرد.
پارچه ریون
این نوع پارچه‌ها در برابر سایش مقاوم بوده و قابلیت ارتجاعی و انعطاف‌پذیری دارند. همچنین این نوع پارچه‌ها سبک هستند. این پارچه‌ها لغزنده‌اند و به راحتی چروک می‌شوند و در برابر رطوبت نیز مقاومت ندارند. این نوع پارچه نسبت به سایر الیاف‌ها اشتعال‌پذیرترند. این پارچه‌ها با شوینده‌های ملایم، مثل آب و صابون، به راحتی تمیز می‌شوند.
پارچه پلی استر
این نوع از پارچه‌های مصنوعی مقاومت بسیار مناسبی در برابر چروک شدن و سایش دارند. این نوع پارچه‌ها به راحتی تمیز می‌شوند و ضد آب هستند. امکان ایجاد حساسیت پوستی و قابلیت اشتعال‌پذیری بالا از معایب این نوع پارچه‌ها به شمار می‌رود.
پارچه مبل با تكنولوژی نانو
این نوع پارچه‌ها از جدیدترین و نوآورترین پارچه‌ها به شمار می‌روند که معمولاً ضد آب، ضد لک، آنتی باکتریال، مقاوم در برابر آتش و مقاوم در برابر سایش و چین و چروک هستند. این نوع پارچه‌ها به راحتی تمیز می‌شوند.
تفاوت رویه‌کوبی مبلمان راحتی و کلاسیک
مبلمان راحتی به این دلیل که بیشتر برای فضاهای غیررسمی مانند اتاق نشیمن استفاده می‌شوند و همچنین از چوب‌های با كيفيت پايين ساخته می‌شوند، طراحی ساده‌تر و مدرن‌تری دارند. به همین دلیل پارچه‌هایی که در رویه‌کوبی آن‌ها استفاده می‌شود، معمولاً از پارچه‌های سبک، ساده، نرم و راحت و کم‌هزینه همانند کتان یا پلی‌استر است و از فوم‌های ویژه در این نوع مبلمان استفاده می‌شود.
اما در رویه‌کوبی مبلمان کلاسیک از پارچه‌های مجلل و بافت‌دار و با طرح‌های گل، مانند پارچه‌های ابریشم و مخمل گل‌دار، استفاده می‌شود؛ به این دلیل که این نوع مبل‌ها بیشتر برای فضاهای رسمی و مجلل، مانند سالن‌های پذیرایی، هستند، از چوب‌های سنگین، مانند چوب گردو یا بلوط، ساخته می‌شوند، طراحی‌های پیچیده‌ای دارند؛ مثلاً روی کلاف چوبی آن‌ها منبت و حکاکی‌های زیادی دیده می‌شود.
سخن آخر
رویه کوبی در مبلمان چوبی نقش مهمی در ظاهر و زیبایی مبل دارد. همچنین رویه‌کوبی باعث افزایش عمر مفید مبلمان می‌شود. در بخش تعمیرات با روش رویه‌کوبی عیوب و نواقص مبلمان قدیمی را برطرف و مبلمان را بازسازی می‌کنند و دیگر نیاز به هزینه‌های اضافی و خرید مجدد مبلمان نو وجود ندارد. شما عزیزان می توانید برای آگاهی بیشتر درمورد به مقاله فوت و فن‌های زیرسازی مبل مراجعه کنید.
معمولاً از روش رویه‌کوبی برای بهبود ظاهر، راحتی و کارآیی مبل استفاده می‌شود. در این فرآیند می‌توان پارچه‌های قدیمی و آسیب‌دیده را با پارچه‌های جدید و نو تعویض کرد. اگر از رویه‌کوبی برای بالا بردن راحتی آن استفاده می‌کنید، پس فوم و تشک نرم و باکیفیت را فراموش نکنید. در نهایت اینکه، رویه‌کوبی مبل کمک می‌کند در هزینه‌ها صرفه‌جویی کنید و یک راه مقرون‌به‌صرفه برای تجدید مبلمان موجودتان است.
