معرفی کامل انواع سیستم گرمایشی + کاربرد

وسایل گرمایشی از لوازم ضروری هر خانه‌ای است که در روزهای سرد سال، نقش حیاتی در ایجاد گرما و حفظ آسایش ساکنان خانه دارد. این وسایل با استفاده از منابع سوختی مختلف مانند برق، چوب یا گاز، گرما تولید کرده و آن را در محیط پخش می‌کنند.

با اطلاع از کاربرد انواع سیستم‌ گرمایشی، می‌توانید وسیله‌ای متناسب با نیاز، محیط و بودجه‌ای که دارید انتخاب کنید. انتخاب صحیح سیستم گرمایشی مناسب، باعث کاهش مصرف انرژی و هزینه می‌شود. در این مقاله از مجله رونیکس، با معرفی انواع سیستم گرمایشی و بررسی مزایا و معایب آن‌ها همراه ما باشید.

رونیکس را بخوانید.

آشنایی با انواع سیستم‌ گرمایشی

در این مقاله، انواع سیستم‌های گرمایشی، مزایا و معایب این وسایل را مورد بررسی قرار می‌دهیم تا بتوانید تصمیم‌گیری بهتری داشته باشید.

1.پمپ‌های حرارتی

پمپ‌های حرارتی از جدیدترین انواع سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی هستند و می‌توان گفت انتخاب بسیاری از افراد است. این دستگاه‌ها دارای اصول کاری مشابه با دستگاه‌های تهویه هوا و کولرهای گازی هستند. در محیط‌های مسکونی، معمولا از پمپ حرارتی هوا به هوا استفاده می‌شود. این دستگاه با استفاده از مبرد، گرما را از هوای بیرون به داخل خانه منتقل می‌کند.

مبرد (refrigerant) ماده‌ای است که حرارت را از یک محیط به محیط دیگر منتقل کرده و خنک نگه می‌دارد. در تابستان، این فرآیند به صورت برعکس انجام می‌شود. همچنین، پمپ‌های حرارتی زمین‌گرمایی یا منبع زمینی نیز وجود دارند که گرما را از زمین منتقل می‌کنند.

مزایا:

• قابلیت گرمایش و سرمایش
• مصرف انرژی پایین
• عدم نیاز به گاز طبیعی
• عملکرد حرارتی پایدار
• کاهش اثرات زیست ‌محیطی
• کنترل پیشرفته و ویژگی‌های ایمنی مانند کنترل از راه دور، سیستم یخ‌زدایی
• کم صدا

معایب:

• عدم تولید گرمای کافی در دمای محیط زیر ۳۰- درجه سانتی‌گراد
• هزینه نصب اولیه بالا

۲. کوره‌ها

کوره‌ها از دیگر انواع سیستم‌ گرمایشی هستند که به عنوان سیستم‌های گرمایش با هوای فشاری نیز شناخته می‌شوند. این سیستم‌ها با سوزاندن یک منبع سوخت (گاز طبیعی، پروپان، نفت، یا برق) گرما تولید می‌کنند. هوای گرم با استفاده از یک فن دمنده در سراسر خانه از طریق کانال‌ها و دریچه‌ها توزیع می‌شود.

کوره‌ها در انواع و ویژگی‌های مختلفی در بازار وجود دارند، بنابراین انتخاب کوره‌ای که بتواند نیازهای مورد نظر شما را برآورده کند، مهم است. راندمان یک کوره با استفاده از AFUE (بهره‌وری سالیانه مصرف سوخت) تعیین می‌شود و هر چه AFUE بالاتر باشد، کوره کارآمدتر است.

مزایا:

• تعمیر و نگهداری کمتر
• استفاده از سیستم کانال‌کشی و امکان اتصال به کولر گازی
• مقرون‌به‌صرفه‌تر به دلیل کاهش هزینه سوخت و افزایش بهره‌وری انرژی

معایب:

• خطر انفجار آتش و مسمومیت با مونواکسید کربن
• انتقال مواد آلرژی‌زا از طریق فن‌ها و کانال‌ها به خانه

بیشتر بخوانید: آموزش سرویس پکیج در منزل

3.بویلر یا دیگ بخار

در این نوع سیستم‌های گرمایشی خانگی، آب در یک کوره مرکزی با استفاده از گاز طبیعی، ترکیبات زیست‌سوختی، نفت، پروپان یا برق گرم می‌شود. آب گرم‌شده از طریق شبکه‌ای از لوله‌ها به واحدهای رادیاتور که در اطراف خانه نصب شده‌اند، منتقل می‌شود. سپس بخار آب در رادیاتورها آزاد شده و در سراسر خانه توزیع می‌شود. هنگامی که بخار آب تمام می‌شود، آب برای گرم‌شدن مجدد به بویلر باز می‌گردد. این روند تا زمانی ادامه می‌یابد که خانه به دمای مطلوب برسد. بویلرها معمولا در خانه‌ها و آپارتمان‌های قدیمی هنوز استفاده می‌شوند.

مزایا:

• بهترین وسیله برای گرمایش منطقه‌ای
• تعمیر و نگهداری کمتر به دلیل عدم وجود فیلتر
• توزیع گرما در سراسر خانه به طور یکنواخت

معایب:

• امکان نشتی لوله
• عدم اتصال به سیستم تهویه و کولر

4.سیستم‌ گرمایش از کف تابشی

این نوع سیستم‌های گرمایشی خانگی می‌توانند برقی یا هیدرونیک باشند و با استفاده از تابش حرارتی و امواج الکترومغناطیسی گرما تولید می‌کنند. سیستم گرمایش از کف تابشی به جای گرم‌کردن هوا، به طور مستقیم کف را گرم می‌کند. بنابراین، برای استفاده از این سیستم، نصب سیم‌های برق یا لوله‌های آب در زیر کف ضروری است.

مزایا:

• بی‌صدا
• قابلیت کار با انرژی خورشیدی
• جلوگیری از پخش آلرژن‌ها

معایب:

• نیاز به تغییر کف برای نصب
• زیاد بودن هزینه اولیه در مقایسه با دیگر انواع سیستم‌ گرمایشی

5.گرمایش با چوب

این وسیله گرمایشی، بهترین انتخاب برای افرادی است که به دنبال روش‌های گرمایشی مقرون‌به‌صرفه در فصل سرما هستند. چوب ارزان‌تر از سایر منابع سوختی است و بسته به محل زندگی شما، به راحتی قابل تامین است. اما به دلیل مسئولیت اجتماعی و قطع درختان این وسیله گرمایشی را توصیه نمی‌کنیم. با این حال، به دلیل اینکه سوختن چوب آلاینده‌هایی تولید می‌کند، آژانس حفاظت از محیط زیست (EPA) قوانینی را برای کاهش انتشار دود ناشی از این وسایل گرمایشی وضع کرده است. همین قوانین منجر به اختراع وسایل پیشرفته‌تری مانند اجاق‌های پلت شد که از قطعات فشرده چوب یا سایر مواد آلی استفاده می‌کنند.

مزایا:

• تولید آلاینده‌های کمتر نسبت به سوخت‌های فسیلی
• بسیار ارزان
• استفاده راحت

معایب:

• عدم انتقال گرما از اتاقی به اتاق دیگر
• امکان آتش‌سوزی در صورت عدم تنظیم درست سیستم

6.سیستم گرمایش خورشیدی فعال

یکی از مدرن‌ترین انواع سیستم‌ گرمایشی، سیستم گرمایش خورشیدی فعال است. این سیستم انرژی خورشید را جمع‌آوری کرده و برای گرم‌کردن مایع (آب یا هوا) استفاده می‌کند و سپس گرما را به طور مستقیم به محیط منتقل می‌کند. همچنین، این گرما می‌تواند به یک سیستم ذخیره‌سازی منتقل شود تا در آینده مورد استفاده قرار گیرد.

متاسفانه سیستم‌های گرمایش خورشیدی فعال برای دستیابی به کارایی صد درصدی به سیستم‌های گرمایشی دیگری مانند کوره‌ها، پمپ‌های حرارتی و سیستم‌های گرمایش تابشی وابسته هستند. این مشکل به‌ویژه در شرایط آب و هوایی بسیار سرد که انرژی خورشیدی کافی وجود ندارد، بیشتر به چشم می‌آید.

مزایا:

• روشی بسیار سازگار با محیط زیست برای گرم‌کردن خانه
• صرفه‌جویی در مصرف آب و برق
• بالابردن ارزش خانه شما

معایب:

• هزینه اولیه بالا
• نیاز به سیستم گرمایش پشتیبان

بیشتر بخوانید: گام به گام با مراحل راه اندازی شوفاژ در زمستان

7.کوره هوای گرانشی

این سیستم گرمایشی نسخه مدرن فرآیند گرمایش کوره سنتی است. برخلاف سیستم گرمایش کوره‌های قدیمی که شامل واردکردن هوای گرم به داخل خانه می‌شود، کوره هوای گرانشی، هوا را از طریق کانال‌ها توزیع می‌کند.

این کوره در زیرزمین نصب می‌شود و هوا را گرم‌کرده و از طریق کانال‌ها به داخل اتاق انتقال می‌دهد. این فرآیند زمانی دوباره تکرار می‌شود که هوای خنک از طریق کانال‌های برگشت هوای سرد به کوره بازگردد. این سیستم مصرف انرژی چندانی ندارد، اما بسیار بادوام و نگهداری از آن آسان است؛ به همین دلیل برخی از افراد هنوز از آن استفاده می‌کنند.

مزایا:

• دوام طولانی‌مدت به دلیل نداشتن قطعه متحرک
• نیاز به تعمیر و نگهداری کم
• عملکرد بسیار بی‌صدا

معایب:

• عدم فیلتر هوا
• کارایی پایین از نظر انرژی
• تغییر بسیار کند دما

8.گرمایش هیبریدی

این سیستم گرمایش، بهره‌وری انرژی یک پمپ حرارتی و قدرت یک کوره گازی را ترکیب می‌کند. از مزایای پمپ حرارتی می‌توان به کارآمدبودن آن اشاره کرد؛ اما در هوای بسیار سرد نمی‌تواند به خوبی عمل کند. این جایی است که کوره گازی می‌تواند کارایی آن را به حداکثر برساند.

معمولا پمپ حرارتی با ظرفیت کامل خود کار می‌کند و در شرایط آب و هوایی خیلی سرد، کوره گازی خانه را گرم می‌کند تا به دمای مطلوب برسد. از آنجایی که هر دو سیستم گرمایشی با هم کار می‌کنند، فشار کمتری به آن‌ها وارد می‌شود و در نتیجه به تعمیرات کمتری نیاز دارند.

مزایا:

• یک سیستم گرمایشی عالی برای زمستان
• کارآمدتر از پمپ حرارتی و کوره
• راه‌اندازی خودکار در آب و هوای سرد

معایب:

• هزینه راه‌اندازی بالا
• نیاز به بررسی و تعمیرات مکرر

9.مینی اسپلیت‌های بدون داکت

این نوع سیستم‌های گرمایشی مدرن از برق استفاده می‌کنند و همانطور که از نام آن پیداست، نیازی به کانال‌کشی ندارند. به همین دلیل، نصب آن آسان و نگهداری دوره‌ای آن‌ کمتر است. همچنین، این نوع وسیله گرمایشی گرما تولید نمی‌کند و فقط هوا را بین بخش‌های مختلف خانه منتقل می‌کند.

مینی اسپلیت بدون داکت علاوه بر گرم‌کردن فضای داخلی، می‌تواند خانه را زمانی که محیط بیرون گرم است، خنک کند. این سیستم از یک هواساز داخلی و کویل اواپراتور با کمپرسور بیرونی و کویل کندانسور برای انتقال گرما به داخل خانه استفاده می‌کند.

مزایا:

• بدون نیاز به کانال‌کشی
• قابلیت عملکرد به عنوان سیستم تهویه مطبوع

معایب:

• هزینه نصب بالا
• نیاز به تنظیم توسط کارشناس
• نیاز به چندین واحد برای اتاق‌های جداگانه

10.رادیاتور پایه‌ای آب گرم(هیدرونیک)

این سیستم که به آن سیستم گرمایش هیدرونیک نیز گفته می‌شود، نسخه مدرن گرمایش تابشی از کف است. در این سیستم، فرآیند گرمایش به جای لوله‌های زیرزمینی، از یک بویلر برای گرم‌کردن آب استفاده می‌شود. سپس آب گرم‌شده از طریق لوله‌ها به واحدهای گرمایش منتقل می‌شود. بویلر می‌تواند با گاز، نفت، پروپان یا برق تغذیه شود.

مزایا:

• بهره‌وری بالای انرژی
• عملکرد بی‌صدا
• کنترل آسان دما

معایب:

• عدم اتصال به دستگاه تهویه و کولر
• احتمال یخ زدن لوله‌ها در صورت خرابی بویلر

11.سیستم گرمایش با مقاومت الکتریکی

همانطور که از نام سیستم گرمایش با مقاومت الکتریکی پیداست، این وسیله با برق کار می‌کند. اما به دلیل هزینه بالای برق، به عنوان سیستم اصلی گرمایش خانه استفاده نمی‌شود. بنابراین این وسیله، سیستم گرمایش مکمل خوبی برای اتاق‌های کوچک خانه، گاراژ و زیرزمین است.

سیستم‌های گرمایش با مقاومت الکتریکی فرآیند نصب ساده‌ای دارند و فقط کافی است به یک پریز برق وصل شوند. همچنین، این سیستم‌ها قابل حمل هستند.

مزایا:

• قابلیت استفاده در هر مکان با پریز برق
• بدون نیاز به کانال‌کشی
• عملکرد بی‌صدا

معایب:

• مصرف برق زیاد
• نتشار زیاد کربن هنگام استفاده از برق تولیدشده از زغال‌سنگ

12.بخاری‌های برقی

این نوع سیستم‌های گرمایشی برای افرادی که می‌خواهند فضای بسیار کوچکی را گرم کنند یا به یک وسیله گرمایشی اضافی نیاز دارند، بهترین گزینه است. همچنین به دلیل طراحی ساده‌ای که دارند، قابل حمل هستند. وقتی بخاری‌های برقی به برق وصل می‌شوند، بلافاصله شروع به گرم‌کردن اتاق می‌کنند. برخی از این نوع بخاری‌ها، به ویژه مدل‌های مدرن، مجهز به فن خنک‌کننده هستند که در آب و هوای گرم بسیار کاربردی است. بخاری‌های برقی به راحتی نصب می‌شوند و نیازی به استفاده از گاز طبیعی یا کانال‌کشی ندارند.

مزایا:

• گرمای فوری پس از وصل‌شدن به برق
• بسیار کوچک و قابل حمل
• نصب ساده

معایب:

• ناتوانی در گرم‌کردن اتاق‌های بزرگتر
• خطر ایجاد سانحه در صورت سقوط تصادفی بخاری

نحوه انتخاب سیستم گرمایشی مناسب برای خانه

تا اینجای مقاله معرفی و کاربرد انواع سیستم‌ گرمایشی را توضیح دادیم. به‌طور کلی، سیستم‌های گرمایشی عملکرد مشابهی دارند و خانه شما را گرم نگه می‌دارند. البته به دلیل تنوع زیاد وسایل گرمایشی، انتخاب سیستمی که برای خانه شما مناسب باشد، ممکن است کمی گیج‌کننده باشد. برای اینکه بهتر تصمیم بگیرید، نکات زیر را هنگام خرید وسایل گرمایشی در نظر بگیرید:

• هزینه: هزینه‌های خرید، نصب و انرژی ماهانه را محاسبه کنید.
• آب و هوا: سیستم گرمایشی باید به خوبی محیط را گرم کند و عملکرد بی‌صدایی داشته باشد. بنابراین اگر زمستان‌های بسیار سردی دارید، سیستم گرمایشی قدرتمندی انتخاب کنید.
• بهره‌وری انرژی: اگر می‌خواهید انرژی کمتری مصرف کنید و قبض آب و برق کمتری برای شما صادر شود، این مورد بسیار مهم است. به میزان مصرف انرژی وسایل گرمایشی توجه کنید.
• اندازه خانه: اندازه خانه و تعداد افرادی که در آن زندگی می‌کنند را در نظر بگیرید. خانه‌های کوچکتر نسبت به خانه‌های بزرگتر به سیستم گرمایشی کوچکتری نیاز دارند.
• نگهداری و تعمیرات دوره‌ای: هزینه نگهداری و تعمیرات را برای هر سیستم گرمایشی در نظر بگیرید. هزینه تعمیر و نگهداری یک سیستم می‌تواند برای شما گران تمام شود. بنابراین تجهیزات گرمایشی با‌کیفیت که هزینه نگهداری بالایی نداشته باشند، بهترین انتخاب است. پمپ حرارتی یکی از وسایلی است که هزینه نگهداری و تعمیرات کمتری دارد.

بیشتر بخوانید: با رعایت نکات ایمنی نصب بخاری گازی، آتش حادثه را خاموش کنید

سخن آخر

در این مقاله به معرفی انواع سیستم گرمایشی و ویژگی‌های هر یک پرداختیم. قبل از خرید، آشنایی با کاربرد انواع سیستم‌ گرمایشی و مقایسه آن‌ها می‌تواند به شما در تصمیم‌گیری بهتر کمک کند. توجه داشته باشید که حتی بهترین برندهای این محصولات نیز می‌توانند در صورت عدم استفاده درست یا سرویس‌کردن منظم، هزینه‌های بالایی را به بار آورند.

سوالات متداول

کدام سیستم گرمایشی برای مناطق سردسیر عملکرد بهتری دارد؟
برای مناطق سردسیر، سیستم‌هایی مانند کوره‌ و پمپ‌های حرارتی هیبریدی که در دماهای پایین به خوبی عمل می‌کنند، مناسب است.

آیا سیستم گرمایش از کف تابشی برای همه خانه‌ها مناسب است؟
گرمایش از کف تابشی گرمایش یکنواخت دارد و بی‌صدا است، اما برای نصب آن باید کف خانه را تخریب و سیستم را نصب کرد. بنابراین هزینه بالایی دارد.

آیا سیستم گرمایش خورشیدی فعال به تنهایی می‌تواند نیاز گرمایشی یک خانه را تامین کند؟
سیستم گرمایش خورشیدی فعال برای این که از تمام ظرفیت خود بهره ببرد، باید از سیستم‌های گرمایشی دیگری مانند کوره‌ها یا پمپ‌های حرارتی استفاده کند.