۱5 نکته ایمنی جوشکاری که هر جوشکار باید بداند؛پیشگیری از خطرات جدی

جوشکاری یکی از پرکاربردترین اما خطرناک ترین کارهای فنی است که رعایت نکات ایمنی در آن بسیار مهم است. هر گونه سهل انگاری در این حرفه می تواند منجر به سوختگی، برق گرفتگی، آسیب به چشم و حتی حوادث جدی تر شود.

اگر می خواهید هنگام جوشکاری از خود و محیط اطراف خود محافظت کنید، باید با اصول ایمنی این کار آشنا باشید. در این مقاله 12 نکته مهم ایمنی جوشکاری را بررسی می کنیم تا بتوانید بدون نگرانی و با اطمینان کامل کار خود را انجام دهید.

رونیکس را بخوانید.

چرا ایمنی جوشکاری مهم است؟

عدم رعایت اصول ایمنی می تواند منجر به سوختگی‌های شدید، آسیب‌های چشمی ناشی از اشعه UV و IR، برق‌گرفتگی، مشکلات تنفسی بر اثر استنشاق دودهای سمی و حتی آتش‌سوزی و انفجار شود. استفاده از تجهیزات حفاظتی، تهویه مناسب و رعایت نکات ایمنی نه تنها از سلامت جوشکار محافظت می کند، بلکه باعث افزایش بهره وری و کاهش هزینه های ناشی از حوادث می شود.

با توجه به این خطرات، رعایت اصول ایمنی جوشکاری که نباید نادیده گرفته شوند ضروری است. در ادامه مقاله به بررسی نکات کلیدی برای ایمنی بیشتر در حین جوشکاری می پردازیم.

بیشتر بخوانید: کنیتکس پاش چیست و چه کاربردی دارد؟ | معرفی و بررسی انواع مختلف کنیتکس پاش

15 مورد از نکات ایمنی کار با دستگاه جوشکاری و اینورتر

قبل از شروع هر پروژه، جوشکاران باید بررسی کنند که همه نکات ایمنی در جوشکاری رعایت شده باشد. این بررسی کمک می‌کند آسیب‌های ناشی از انواع حوادث رایج در جوش‌کاری مانند خطرات الکتریکی تا قرارگرفتن در معرض دودهای مضر جلوگیری شود.

اداره ایمنی و بهداشت شغلی (The Occupational Safety and Health Administration) یا  OSHA الزامات خاصی را برای جوش، برش و لحیم‌کاری درنظرگرفته است. نکته‌هایی که در ادامه می‌خوانید، مجموعه‌ای از مهم‌ترین نکات ایمنی در جوشکاری براساس این الزامات است.

بیشتر بخوانید: دستکش جوشکاری چیست و چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟ | معرفی انواع دستکش جوش کاری

1.تجهیزات مناسب

تجهیزات حفاظتی نقش مهمی در جلوگیری از خطرات جوشکاری دارند. یک جوشکار خوب همیشه قبل از شروع کار، باید تجهیزات خود را بررسی ‌کند.

حتی باتجربه‌ترین جوشکاران هم باید همواره تجهیزات خود را از نظر ساییدگی و پارگی معمول، مانند سیم‌های فرسوده یا شلنگ‌های معیوب، بررسی کنند؛ زیرا این امر می‌تواند احتمال وقوع حادثه را افزایش دهد.

تجهیزات حفاظت شخصی (Personal Protective Equipment) در جوشکاری  PPEگفته می‌شود که بدون استفاده از آنها جوشکاران ممکن است با خطرات جدی مانند آسیب چشم، بریدگی، سوختگی یا حتی له‌شدن انگشتان دست‌‎وپا روبه‌رو شوند. این تجهیزات برای جلوگیری از حوادث رایج در جوش‌کاری عبارت‌اند از:

• ماسک‌های تنفسی و دستگاه تنفس برای حفاظت از دود و بخارهای مضر
• محافظ گوش؛ اگر میانگین نویز در هنگام کار با دستگاه جوشکاری بیش از 85 دسی بل برای هشت ساعت مداوم باشد.
• عینک و کلاه ایمنی برای محافظت از چشم و صورت
• چکمه، دستکش، کفش‌های چرمی برای محافظت در برابر گرما، تشعشع و شعله
• دستکش برای محافظت از دست‌ها و قسمت‌های زیرین بازها، مقاوم در برابر جرقه و حرارت
• پیراهن‌های آستین بلند، شلوار بلند بدون سرآستین و پوشش بالای مچ
• لباس مناسب عایق حفاظت در برابر شوک الکتریکی
• استفاده از نرده‌ها، کمربندهای ایمنی، خطوط نجات یا برخی از محافظ‌ها، برای محافظت از سقوط در جوشکاری‌های در ارتفاع  

2.محل جوشکاری

یک جوشکار باید قبل از جوشکاری محیط اطراف یا محیط کار خود را کاملاً بشناسد و بررسی کند.؛ به‌این‌صورت که:

• تجهیزات یا مواد قابل اشتعال در مجاورت محل جوش 10 متر از محل جوشکاری دور باشند.
• فضای کاری باید مرتب باشد؛ چون یکی از شایع‌ترین علل آتش‌سوزی و انفجار جوشکاری فضای کاری شلوغ و نامرتب است.
• قبل از شروع جوشکاری، موجودی محیط باید مشخص باشد. دانستن محل قرارگیری ابزارها و تجهیزات بازدهی کاری و ایمنی را افزایش می‌دهد؛ مثلاً دانستن محل اعلام حریق، خروجی‌های اضطراری، کپسول‌های آتش‌نشانی، سطل‌های شن و…

بیشتر بخوانید: ۶ مورد از بهترین برند تجهیزات ایمنی در سال ۲۰۲۳

3.تهویه مناسب برای ایمنی جوشکاری

دودها و گازهای ناشی از جوشکاری حاوی انواع فلزات مضر، مانند آلومینیوم، بریلیم، آرسنیک، منگنز و سرب هستند. همچنین در زمان جوشکاری گازهای حاوی نیتروژن، دی‌اکسیدکربن، آرگون، مونوکسیدکربن و هیدروژن فلوراید هم تولید می‌شوند.

اگر جوشکار بیش‌ازحد در معرض این دودها و گازها قرار بگیرد، دچار اختلال در گفتار و حرکت، بیماری تنفسی و حتی سرطان خواهدشد؛ بنابراین تهویه برای حذف آلاینده‌های هوا از محل کار کارگر، جلوگیری از تجمع گازها یا بخارهای قابل اشتعال یا احتراق و جلوگیری از کمبود اکسیژن بسیار حیاتی است.

سیستم‌های اگزوز یا تهویه عمومی در محل جوشکاری باید به گونه‌ای تهیه و تنظیم شوند که میزان دود، گازها یا گردوغبار سمی کمتر از حداکثر غلظت مجاز باشد.

4.محافظت در برابر آتش‌سوزی

جرقه‌هایی که درهنگام جوشکاری ایجاد می‌شوند، هرلحظه ممکن است باعث آتش‌سوزی شوند. برای جلوگیری از خطرات گرمای ایجادشده در هنگام جوشکاری و جرقه‌‌ها باید تدابیر حفاظتی درنظرگرفت.

بیشتر بخوانید: ویژگی‌های کابل جوشکاری چیست؟ + 5 نکته برای انتخاب کابل جوشکاری مناسب

قوس جوشکاری با ایجاد گرمای شدید که به دمای 10 هزار درجه فارنهایت می‌رسد، ممکن است باعث آتش‌سوزی شود. خود قوس می‌تواند شایع‌ترین علت آتش‌سوزی در زمان جوشکاری جرقه و پاشش با مواد قابل اشتعال در اطراف محل کار باشد.

5.ارزیابی ریسک برای ایمنی جوشکاری

به‌طورکلی هر پروژه‌ای باتوجه‌به ویژگی‌های خود ممکن است خطرات متفاوتی را درپی ‌داشته باشد؛ مانند قرارگرفتن در معرض بخار یا اشعه ماوراء بنفش. همچنین منطقه‌ای که جوشکاری در آن انجام می‌شود ممکن است مستعد خطرات خاص آن منطقه باشد. بهتر است قبل از انجام هر پروژه خطرات احتمالی آن بررسی شوند و قبل از شروع، تجهیزات و تمهیدات لازم برای جلوگیری از خطر آماده شوند.

6.برچسب‌های هشداردهنده و علامت‌های اطلاع‌رسانی

پس از اتمام عملیات جوشکاری، جوشکار باید فلز داغ را علامت‌گذاری کند یا به‌شکل دیگری به کارگران هشدار بدهد که چه عملیاتی انجام داده است و با چه نقص‌هایی روبه‌رو شده است.

 به‌عنوان یک جوشکار، مهم است که درکنار رعایت دستورالعمل‌های ایمنی، نسبت به اطرافیان هم مسئول باشید. اگر نقصی در ایمنی مشاهده کردید، آن را گزارش کنید. این به نفع شما و کسانی است که با آنها در فضای مشترک کار می‌کنید. علاوه‌براین، اگر در طول کار احساس خطر و ناامنی کردید باید با مسئول پروژه در میان بگذارید.

هر جوشکار باید به برچسب‌های روی ظرف‌ها و تجهیزات دسترسی داشته باشد و درباره این نوع اطلاع‌رسانی در هر مرحله کار آموزش دیده باشد.  

7.رعایت دستورالعمل‌ها و استانداردها برای ایمنی جوشکاری

موفق‌ترین جوشکاران کسانی هستند که همواره خود را به‌روز نگه می‌دارند و از آخرین تغییرات در روش‌ها و دستورالعمل‌ها آگاه هستند. دستورالعمل‌های ایمنی که سازمان‌های ملی و خصوصی معتبر منتشر می‌کنند، همیشه به بهبود فرایند کار و حفظ ایمنی کمک می‌کنند.  

بهتر است قبل از هر پروژه جوشکاری دستورالعمل‌های مربوط به آن پروژه را مطالعه کنید. تصور یک جوشکار حرفه‌ای این است که به‌دلیل سابقه و تجربه می‌داند که چطور باید عمل کند، اما خواندن دستورالعمل‌های سازنده همیشه دربردارنده نکته‌های جدیدی است که ممکن است کار را راحت‌تر و ایمن‌تر کنند.

8.سیم کشی و اتصالات مناسب

یکی دیگر از نکات کار با اینورتر، توجه به سیم‌کشی و اتصالات است. سیم‌کشی‌ها و کانکتورهای مناسب نقش اساسی در تأمین امنیت اینورتر دارند. دفترچه‌های راهنمای تولیدکننده اینورتر را به‌دقت بخوانید و برای انجام اتصالات بر طبق آن عمل کنید. تمام سیم‌کشی‌ها باید عایق‌بندی و محافظت شوند تا به تماس تصادفی و اتصال منجر نشود.

9.تعمیر و نگهداری و بازرسی منظم

تعمیر و نگهداری مناسب، همچنین، بازرسی منظم، یکی از مهم‌ترین نکات ایمنی کار با دستگاه اینورتر جوشکاری است. هر دستگاه الکترونیکی به بررسی و سرویس منظم نیاز دارد. اینورتر و اجزای آن را به‌صورت منظم بررسی کنید، در بازه‌های زمانی مشخص آن را تمیز کنید. دقت کنید که اتصالات آن شل نشده باشد و خوردگی در آنها وجود نداشته باشد.

10.حفاظت از اضافه بار

تناسب کل برق مصرفی با ولتاژ برق محل کار با اینورتر بسیار مهم است. مطمئن بشوید که ولتاژ برق مصرفی با دستگاه هماهنگ است. از بارگذاری بیش از حد اینورتر خودداری کنید. همچنین حتماً باید از از محافظ‌ها و قطع‌کننده‌های برق برای جلوگیری از آسیب به اینورتر در هنگام نوسانات برق استفاده کنید.

11.اتصال به زمین و ارتینگ

معمولاً دفترچه‌های راهنمای دستگاه‌های اینورتر بهترین نکات ایمنی کار با اینورتر را توضیح داده‌اند. برای به‌حداقل‌رساندن خطرات کار با اینورتر بهتر است برای اتصال طبق دفترچه راهنما ارتینگ و اتصال به زمین را انجام بدهید.
با رعایت این نکات ایمنی، می توانید از یک منبع تغذیه مطمئن و مطمئن در هنگام استفاده از اینورترها اطمینان حاصل کنید. به یاد داشته باشید، هنگام کار با تجهیزات الکتریکی، ایمنی باید همیشه در اولویت باشد.

12.توان خروجی

توان خروجی اینورتر جوشکاری برحسب آمپر اندازه‌گیری می‌شود. هر چه آمپر بیشتر باشد، فلز قابل جوش ضخیم‌تر است. مهم است که یک اینورتر جوشکاری با توان خروجی متناسب با نیاز کار انتخاب کنید.

13.چرخه عملکرد اینورتر جوشکاری

چرخه عملکرد اینورتر (Duty Cycle) جوشکاری به مدت‌زمانی گفته می‌شود که می‌توان به‌طور مداوم از آن قبل از نیاز به خنک‌کردنش استفاده کرد؛ مثلاً از دستگاه اینورتر با چرخه عملکرد ۵۰% باشد، می‌توانید به‌مدت 30 دقیقه استفاده کنید. بعد از 30 دقیقه باید به دستگاه استراحت بدهید. به‌عبارت‌دیگر هرچه چرخه عملکرد جوشکاری بالاتر باشد می‌توان برای مدت بیشتری از دستگاه اینورتر استفاده کرد، بدون اینکه زیاد گرم شود. در هنگام خرید دستگاه اینورتر جوشگاری باید به این نکته توجه کنید.

در دستگاه‎‌های جوش اینورتر مجهز به با تکنولوژی جدید، سیستم‌های هشداری تعبیه شده است که به‌صورت اتوماتیک در هنگام اضافه‌بار دستگاه را متوقف می‌کنند. قدرت دستگاه اینورتر جوشکاری به میزان چرخه عملکرد آن بستگی دارد. همچنین اندازه‌گیری چرخه عملکرد دستگاه اینورتر باید با میزان آمپر و در زمان مشخصی انجام شود.

چرخه عملکرد دستگاه جوش اینورتر چیست؟

14.قابل حمل بودن

قابلیت حمل، یکی دیگر از نکات ایمنی کار با اینورتر است. دستگاه اینورتر جوشکاری سبک‌وزن با طراحی فشرده معمولاً راحت‌تر از دستگاه‌های جوش سنتی حمل می‌شوند. انتخاب این نوع از دستگاه‌های اینوتر جوشکاری می‌تواند برای حمل‌ونقل راحت‌تر و درنتیجه امنیت و راحتی بیشتر به شما کمک کند.

15.شهرت برند

هنگام انتخاب دستگاه اینورتر جوشکاری، مهم است که آن را از فروشندگان و برندهای معتبر تهیه کنید. کیفیت و نحوه تولید دستگاه اینورتر در رعایت نکات ایمنی کار با اینورتر به شما کمک می‌کند. برخی از ویژگی‌هایی که می‌توان در خرید دستگاه اینورتر جوشکاری از برندهای مختلف بررسی کرد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• کیفیت سیستم خنک‌کننده
• سیستم حفاظتی ولتاژ
• میزان مصرف انرژی

انواع اینورتر جوشکاری رونیکس

با تجهیزات رونیکس، جوشکاری ایمن‌تری را تجربه کنید

جوشکاری یک حرفه عملی است که بدون رعایت اقدامات احتیاطی مناسب ممکن است بسیار خطرناک باشد. برای جلوگیری از آسیب و خطر قبل از هر چیز باید آرامش خود را حفظ کنید و با آمادگی بدنی و ذهنی به سراغ این کار بروید. در کنار همه تدابیر و نکات ایمنی در جوشکاری که رعایت می‌کنید باید از تجهیزات و وسایل باکیفیت استفاده کنید.

صنعت جوش به‌دلیل رشد تکنولوژی همواره در حال تغییر و تحول است. تولیدکنندگان تجهیزات جدید جوشکاری را به‌روز می‌کنند و سعی می‌کنند با برطرف‌کردن نقص‌ها ایمنی بیشتری را تضمین کنند.

رونیکس برندی با تفکر جهانی از بهترین برندهای سازنده انواع تجهیزات ایمنی در ایران است. محصولات ایمنی متنوع رونیکس مانند دیگر ابزارهای این برند باکیفیت و براساس آخرین تکنولوژی تولید می‌شوند.

ازجمله دیگر تجهیزات ایمنی تولید برند رونیکس می‌توان به عینک ایمنی جوشکاری RH-9025 رونیکس اشاره کرد. استفاده از این عینک جوشکاری از آسیب‌های خطرناک  ناشی از گرما، اشعه‌ شدید فرابنفش، مادون قرمز و پرش قطعات جوش که در زمان عملیات جوشکاری و برش ممکن است به چشم وارد شوند، جلوگیری می‌کند.

بیشتر بخوانید: بررسی 6 مورد از عوارض جوشکاری [آشنایی با روش‌های پیشگیری]

عینک ایمنی پلی‌کربنات RH-9025 رونیکس با لنز شفاف خاصیت ضدخش دارد و از چشم و گوشه صورت جوشکاران کاملاً محافظت می‌کند.  

 علاوه بر تجهیزات ایمنی مخصوص جوشکاری، رونیکس تولیدکننده تجهیزات سایر فرایندها و عملیات‌های صنعتی ازجمله برش است؛ مثلاً دستکش ایمنی نیتریل رونیکس مدل RH-9011 که از جنس پلاستیک ساخته می‌شود، از آسیب ناشی از برخورد با اشیای تیز جلوگیری می‌کند.

تجهیزات ایمنی جوشکاری رونیکس را می‌توانید از نمایندگی‌های فروش رونیکس در سراسر کشور و با گارانتی رونیکس سرویس بخواهید. همچنین برای دریافت اطلاعات بیشتر می‌توانید در بخش نظرات، پرسش‌های خود را با ما در میان بگذارید.

سوالات متداول

برای رعایت نکات ایمنی در جوشکاری باید از چه تجهیزاتی استفاده کنیم؟
تجهیزات ایمنی مانند دستکش ایمنی، کلاه ایمنی، عینک جوشکاری، لباس عایق و… باتوجه‌به نوع پروژه جوشکاری مورد نیاز است. بهتر است این تجهیزات از برندی باکیفیت تهیه شوند تا از خطرات احتمالی جلوگیری شود.  

کلاه ایمنی از کجا بخریم؟
رونیکس انواع تجهیزات ایمنی از جمله دستکش، کلاه، عینک کار و عینک جوشکاری را با کیفیتی هم‌رده با بهترین برندهای جهانی در اختیار شما می‌گذارد.

بهترین عینک جوشکاری کدام است؟
عینک ایمنی پلی‌کربنات RH-9025 از آسیب‌های خطرناک  ناشی از گرما، اشعه‌ شدید فرابنفش، مادون قرمز و پرش قطعات جوش که در زمان عملیات جوشکاری و برش ممکن است به چشم وارد شوند، جلوگیری می‌کند. برای خرید این عینک رونیکس می‌توانید به ابزارفروشان سراسر کشور مراجعه کنید.