وال پست چیست و چگونه اجرا می‌شود؟

طراحی دیوارهای ساختمان چه تاثیری در شدت تخریب آن‌ها در هنگام زلزله دارد؟ چگونه می‌توان چاره‌ای اندیشید و دیوارهای مستحکم‌تری ساخت؟ آیا تا به حال اسم وال پست (Wall Post) به گوشتان خورده است؟ وال پست چیست؟ هدف از اجرای آن در ساختمان و سازه‌ها چیست؟ اجرای وال پست به چه روشی انجام می‌شود؟ وال پست جدید چه ویژگی‌های متمایزی نسبت به انواع سنتی خود دارد؟

در این مقاله از مجله رونیکس، به وال پست و نحوه اجرای آن می‌پردازیم.

رونیکس را بخوانید!

وال پست چیست؟

وال پست یک المان غیر سازه‌ای عمودی یا افقی و شبیه به ستون یا تیر است؛ اما عملکرد متفاوتی دارد. برای اتصال دیوارها به ستون‌ها، تیرها یا دال بتنی و ایمن‌سازی آنها از والپست استفاده می‌شود که درواقع نوعی کلاف است.

هدف از اجرای وال پست در ساختمان، انتقال بارهای حاصل از باد و لرزه به فریم‌های سازه و ایمن‌سازی دیوار نسبت به ریزش است. درواقع وال پست به عنوان نگهدارنده و برای نبشی‌کشی دیوارها هنگام ساختمان‌سازی و جلوگیری از تخریب دیوارها هنگام زلزله مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بیشتر بخوانید: اجرای سقف وافل؛ مراحل اجرا از زیرسازی تا بتن‌ریزی

تعریفی دیگر از وال پست ها به نقل از سایت آهن اصفهان:

“وال پست که با نام وادار نیز شناخته می‌ شود، با استفاده از کلاف‌ هایی به شکل قائم یا افقی ساخته می شود. این محصول برای افزایش مقاومت سازه در برابر عوامل طبیعی مانند زلزله و حتی باد مورد استفاده قرار می‌ گیرد. از وال پست برای اتصال میانقاب‌ های سازه‌ ای و غیر سازه‌ ای به اسکلت ساختمان، استفاده می‌ شود. میانقاب‌ ها، دیواره‌ هایی هستند که بر اساس اتصال یا عدم اتصال آن‌ ها به سازه به دو دسته تقسیم و نام گذاری شده‌ اند. “

وال پست در چه شرایطی باید استفاده شود؟

معمولا از این المان برای تحمل بارهای ساختمانی در شرایطی استفاده می‌شود که طول دهانه دیوار بزرگ باشد و به تیر کف/دال یا تیر سقف/دال متصل می‌شود.

 بر اساس چهارمین ویرایش آیین‌نامه 2800 ساختمان، صفحه 103، حداکثر طول دیوارهای غیر سازه‌ای بین دو کلاف قائم، بین 6 متر تا 40 برابر ضخامت آن دیوار بوده؛ حداقل نسبت ضخامت به ارتفاع ديوار غيرسازه‌اي نبايد از 1/30 كمتر باشد و حداكثر ارتفاع ديوار غير سازه‌اي از تراز كف نیز باید 3.5 متر باشد. در صورت تجاوز از این مقدار، باید دیوار غیر سازه‌ای با استفاده از وال پست افقی و عمودی، مقید و محدود شود.

وال پست به عنوان یک ساختار تقویتی در ساختمان‌ها، در شرایطی که نیاز به افزایش استحکام دیوارها در برابر نیروهای جانبی مانند باد و زلزله وجود داشته باشد، باید استفاده شود. این المان معمولاً در دیوارهای بلند و طویل، دیوارهای خارجی و دیوارهای غیر سازه‌ای به کار می‌رود تا از جداشدن و فروپاشی آن‌ها جلوگیری کند. نکات ایمنی اجرای وال پست شامل استفاده از مواد با کیفیت، اجرای صحیح اتصالات و رعایت استانداردهای ساختمانی است که برای تضمین عملکرد مطلوب و ایمنی لازم است.

وال پست‌ها چند نوع هستند؟

وال پست‌ها از لحاظ نحوه نصب، به سه دسته وال پست عمودی، افقی و ترکیبی تقسیم‌بندی می‌شوند. در طراحی ساختمان، استفاده از وال پست عمودی، افقی یا ترکیبی با توجه به نوع سازه و نوع بارهای ساختمانی متفاوت بوده و دیتیل وال پست باید توسط مهندسین معمار و عمران بررسی شود.

در تقسیم‌بندی دیگری، وال پست‌ها به دو گروه جدید و سنتی تفکیک می‌شوند و روش اجرای آن‌ها متفاوت است.

وال‌پست‌های عمودی، افقی و ترکیبی: شباهت‌ها و تفاوت‌ها

وال پست عمودی و وال پست افقی، هر دو از عناصر غیر سازه‌ای یک ساختمان هستند که برای تحمل بارهای ساختمانی تعبیه می‌شوند؛ اما نحوه اجرای آن‌ها متفاوت است و در جهت‌های مختلفی قرار می‌گیرند.

وال پست عمودی در جهت عمودی ساختمان و به موازات ستون‌ها قرار می‌گیرد و نقشی مهم در تحمل بارهای عمودی دارد. وال پست افقی مانند وال پست عمودی از المان‌های مهم در طراحی دیوارها است؛ اما در جهت افقی و عمود بر ستون‌ها اجرا شده و برای تحمل بارهای افقی ساختمان به کار می‌رود. در مناطق زلزله‌خیز یا در معرض باد، از وال پست ترکیبی استفاده می‌شود؛ به این ترتیب که دو وال پست قائم و وال پست افقی در کنار هم  قرار می‌گیرند تا ایمنی ساختمان بیشتر شود.

کدام‌یک بهتر است؟ وال پست سنتی یا وال پست جدید؟

وال پست قدیمی نصب سخت و زمان‌بری دارد. همچنین، طول بال و گیرش کمتری نسبت به وال پست‌های نسل جدید دارد. افزون‌براین، استفاده از وال پست‌های سنتی موجب بالارفتن وزن سازه و افزایش وزن مرده برای ساختمان می‌شود. در نتیجه، ساختمان هنگام زلزله متحمل فشارهای زیادی می‌شود. بنابراین به‌تازگی اجرای وال پست‌های قدیمی تقریبا منسوخ شده است.

اجرای وال پست‌های جدید و آماده راحت‌تر و سریع‌تر از وال‌پست‌های سنتی است. در صورت اجرای وال پست آماده، می‌توانید به راحتی نوار وال پست را با دستگاه فرز رونیکس به ارتفاع دیوار مورد نظر برش دهید. انواع وال پست آماده عمودی و افقی، وال پست منقطع، وال پست نبشی و … مثال‌هایی از این المان‌های غیر سازه‌ای پرکاربرد در طراحی دیوارها هستند.

اجرای وال پست در اسکلت بتنی

به دلیل حساسیت‌های نظارتی وال پست، باید به جزئیات اجرای وال پست دقت کنید. نحوه اجرای وال پست در اسکلت بتنی به این صورت است که در گام اول باید محل قرارگیری وال پست را طبق نقشه معین کنید. در مرحله بعد، پس از نصب پلیت‌های اتصال در کف و سقف، از بست برای ردیف‌کردن بلوک‌ها استفاده کنید تا دو دیوار مجزا به هم متصل شوند. حتما فاصله نصب وال پست را هنگام اجرای دیوار خالی نگه دارید.

بیشتر بخوانید: انکربولت چیست؟ معرفی کامل + شرح کاربرد در صنایع مختلف

اگر قبل از بتن‌ریزی، بیس پلیت را اجرا نمی‌کنید، باید پلیت‌ها را به وسیله رول بولت به تیرها از بالا و پایین، متصل کنید. میخ‌های فولادی 3 سانتی‌متری که با میخکوب نصب می‌شوند، برای نصب پلیت‌ها به جان تیرها اصلا انتخاب مناسبی نیستند.

پس از ساخت دیوار، چهار میلگرد را به پلیت‌های اتصال تعبیه‌شده در کف و سقف جوش دهید. سپس میلگردها را با سیم آرماتوربندی به بست‌ها ببندید. در آخرین گام، پس از ریختن بتن داخل قالب‌ها، قالب‌ها را باز کنید. به این ترتیب، وال پست در اسکلت بتنی منطبق بر ضخامت دیوار ایجاد می‌شود.

اجرای وال پست در اسکلت فلزی

با توجه به اینکه در سال‌های اخیر برای ساخت ساختمان‌ها از اسکلت‌های فلزی بیشتر استفاده می‌شود و از آنجایی که تغییر مکان جانبی در اسکلت فلزی زیاد اتفاق می‌افتد؛ استفاده از وال پست در اسکلت فلزی به خصوص در طبقات بالا نقش زیادی در مهار این تغییر مکان دارد.

اجرای وال پست در اسکلت فلزی تقریبا مشابه با اجرای وال پست در سازه بتنی است؛ البته به این نکته توجه کنید که در این روش اجرا، وال پست با جوشکاری به ستون و تیر متصل می‌شود. برای این کار می‌توانید از انواع دستگاه جوش رونیکس استفاده کنید.

در این مقاله از مجله رونیکس، وال پست و روش‌های اجرای آن را بررسی کردیم. امیدواریم مطالعه این نوشتاربرای شما مفید باشد و به دیدگاهی کلی در مورد این موضوع رسیده باشید.

سوالات متداول

از چه المانی به عنوان جایگزین وال پست می‌توان استفاده کرد؟
میلگرد بستر به تازگی به عنوان جایگزین وال پست مورد توجه قرار گرفته است. مزایای میلگرد بستر عبارتند از: سهولت نصب، وزن سبک سازه، استحکام بالا، انعطاف‌پذیری بیشتر و اتصال قوی دیوارهای دوجداره.

وال مش (وال پست مش) چیست؟
وال مش دیوار، نوعی کلاف و یکی از انواع وال پست بوده و برای مهار و کنترل دیوارهای غیر سازه‌ای ساخته می‌شود. وال مش‌ها مانند توری عمل می‌کنند و جایگزینی عالی برای وال پست‌های قدیمی هستند.

وال مش چگونه اجرا می‌شود؟
نوارهای وال مش با عرض‌های از پیش تعیین شده، به صورت عمودی بر روی دیوار، قرار می‌گیرند. این نوارهای ساخته‌شده از فایبرگلاس، در طول دیوارچینی با استفاده میخ، به صورت موقت روی دیوار نصب می‌شوند. نهایتا وال مش با پلاسترهای گچی یا سیمانی پوشانده می‌شود.