آشنایی با کاشی و هنر کاشی کاری

کاشی

به قلم حمید نیکوکار

24 دی 1396

کاشی نوعی محصول سفالی است که در ابعاد و ضخامت های مختلف تولید میشود؛ یک وجه آن کاملا صاف و صیقلی بوده و برای تزئینات داخل و خارج ساختمان استفاده میشود. لعاب کاشی ممکن است براق، نیمه براق و یا مات باشد.

کاشی کاری ساختمان و تاریخچه هنر کاشی کاری ایرانی

کاشی کاری ساختمان در حقیقت هنر ترکیب و در کنار هم قرار دادن کاشی های مختلف است؛ کاشی های رنگارنگ با طرح ها و شکل های مختلف که ظاهری منحصر به فرد به فضای خانه میبخشد.

استفاده از کاشی برای تزئین ساختمان ها در ایران قدمت زیادی دارد و هنر کاشی کاری ایرانی به حدود 1500 سال پیش از میلاد بازمیگردد. آثار کشف شده از آن دوران نشان میدهد ایرانیان از آجرهای لعابدار، کاشی های تزئینی و میناکاری شده در ساختمان ها استفاده میکرده اند. بیشتر مورخین بر این باورند که کلمه کاشی از نام شهر کاشان گرفته شده است.

بیشتر بخوانید: معرفی ابزارآلات ساختمانی کاشی کاری

انواع کاشی کاری

کاشی کاری به روش های مختلف اجرا میگردد. کاشی معرق، کاشی کاری معقلی، کاشی کاری مشبک، کاشی کاری هفت رنگ و کاشی مقرنس از رایج ترین انواع کاشی کاری در ایران هستند.

در کاشی کاری معرق، تکه های کوچک کاشی با رنگ های مختلف در کنار هم چیده میشوند و یک ترکیب هندسی زیبا و رنگارنگ پدید می آورند.

از کاشی کاری معقلی برای تزئین مساجد و اماکن مذهبی استفاده میگردد؛ در این شیوه کاشی ها به گونه ای در کنار هم قرار میگیرند تا حروفی را به شکل کوفی ترسیم نمایند.

در کاشی کاری مقرنس کاشی را به صورت شبکه شبکه در میاورند به نحوی که نور بتواند از آن عبور نماید.

در کاشی کاری هفت رنگ ابتدا کاشی ها را با توجه به نوع کاربرد در کنار هم قرار میدهند؛ طرح کلی را روی آن پیاده سازی میکنند و بعد از رنگ آمیزی و لعاب کاری درون کوره میگذارند.

کاشی کاری مقرنس به معنی قرنیز و خمیده است و به چند گونه مختلف اجرا میگردد که بیشتر برای تزئین سقف اماکن مذهبی کاربرد دارد.

بیشتر بخوانید: برش کاشی با مینی فرز

کاشی کاری آشپزخانه

در سال های اخیر کاشی به یکی از محبوب ترین مصالح در ساختمان بدل شده است. در گذشته از کاشی برای تزئین دیوارهای قابل شستشوی داخل حمام ها، سرویس های بهداشتی و آشپزخانه ها استفاده میشد، در کاشی کاری مدرن اما این کاشی ها برای تهیه تابلوهای تزئینی و حتی دیوارهای خارجی بنا نیز کاربرد دارند.

در کاشی کاری آشپزخانه از کاشی برای تزئین دیوار آشپزخانه و فاصله بین کابینت ها، کاشی کاری کف آشپزخانه و یا پوشش پیشخوان آشپزخانه استفاده میشود.

آموزش کاشی کاری

هر چند رسیدن به مهارت در کاشی کاری آسان نیست، اصول اولیه نصب کاشی چندان پیچیده نیست. برای کاشی کاری باید این اصول به درستی رعایت شوند.

بیشتر بخوانید:ابزارآلات کاربردی

نکاتی برای کاشی کاری ساده

کاشی های بزرگ تر برای فضاهای بزرگ مناسب هستند و جلوه بیشتری دارند، البته گران تر هم هستند. در کاشی کاری کف چند ترکیب ساده برای چیدمان وجود دارد؛ چیدمان ساده، لوزی و آجری از رایج ترین تکنیک های کاشی کاری هستند. کاشی کاری دیوارها باید از پایین به بالا اجرا گردد، پشت کاشی دیوارها نباید از سیمان خشک استفاده کرد چرا که موجب ترک خوردن کاشی خواهد شد. برش کاشی ها با ابزار مخصوصی که سرامیک بر نام دارد انجام میشود. عملیات کاشی کاری کف پس از پایان کاشی دیوار اجرا میگردد. پیش از اجرا باید زیر سازی مناسب صورت پذیرد و با ابزار مناسب از تراز بودن سطح زیر کار اطمینان حاصل نمود.

برای کاشی کاری میتوان از ملات یا چسب مخصوص کاشی استفاده نمود. در شیوه استفاده از ملات مخلوط ماسه و سیمان باید نسبت چهار به یک داشته باشد و ملات نباید شل باشد. معمولا از ترکیب ماسه شسته و دستگاهی برای ساخت ملات استفاده میشود. همیشه عملیات نصب از یک گوشه اتاق شروع شده و به صورت ردیفی تا انتها ادامه پیدا میکند.

به نقل از سایت سیوان لند درباره مزایای کاشی کاری می‌توان گفت:

“کاشی‌ها صفحات نازکی از جنس سفال هستند که با لایه‌ای از لعاب پوشیده شده‌اند. از کاشی برای پوشاندن کف و دیوارهای برخی از قسمت‌های ساختمان‌ها استفاده می‌شود و این کار علاوه بر افزودن بر زیبایی آن محل، پوششی عایق در برابر رطوبت فراهم می‌کند. کاشی کاری، کاری تخصصی است و باید به نحوی انجام شود که لبه‌های کاشی نه بر روی هم بیایند و نه فاصله زیادی بین آن‌ها باشد.

البته کاشی و سرامیک و موزائیک را نباید با هم اشتباه گرفت. گفتیم که در کاشی‌ها، روی سفال را به لایه‌ای از لعاب می‌پوشانند. اما در سرامیک، این لایه‌ی محافظ از جنس سرامیک است و همین هم باعث می‌شود که وزن آن‌ها سنگین‌تر باشد و مقاومت آن‌ها هم بیشتر باشد. از همین رو از سرامیک برای پوشاندن کف استفاده می‌شود و از کاشی برای پوشاندن دیوارها. موزائیک‌ها نیز برای پوشاندن کف قسمت‌های بیرونی و پیاده‌روها استفاده می‌شود.

مزایا کاشی کاری

  • ویژگی قابل شستشو بودن کاشی باعث می‌شود که بهداشت محیط تأمین شود.
  • کاشی‌ها غیر قابل اشتعال هستند.
  • به دلیل وجود یک لایه محافظ بر روی آن‌ها، در مقابل نور مقاوم هستند و تغییر رنگ نمی‌دهند یا خراب نمی‌شوند.
  • طول عمر آن‌ها بالاست.
  • نگهداری و تمیز کردن آن‌‌ها بسیار آسان است.”

در صورتی که با کاشی و کاشی کاری آشنایی دارید و یا تجربه ارزشمندی در این زمینه دارید، آن را در قسمت دیدگاه ها با ما به اشتراک بگذارید.

5 پاسخ به “آشنایی با کاشی و هنر کاشی کاری”

  1. حسین راثی گفت:

    سلام وقتتون بخیر قربان برای کاشی کاری معقلی از سیمان استفاده میکنن یا چسب کاشی؟

    • رونیکس گفت:

      همراه گرامی ضمن عرض سلام و وقت به خیر؛ چسب‌های  کاشی به اندازه ملات نازک سیمان بین کاشی و سطح دیوار اتصال محکمی برقرار نمی‌کنند. بنابراین چسب کاشی برای کاشی‌های نزدیک دیوار یا فضای دوغاب بزرگ، انتخاب خوبی نیست.

  2. عباس هدایت گفت:

    شما تو این نوشته گفتین که کاشی کاری نباید با سیمان خشک انجام بشه چون ممکنه باعث ترک خوردن کاشی بشه ولی نگفتین بهتره که از چی استفاده کنیم جاش اصلا از سیمان باید استفاده کنیم یا الان مواد جدیدی اومده که بشه باهاش کاشی کاری کنیم؟ شما ایده ای دارید که جای سیمان خشک برای کاشی کاری از چه مواردی استفاده کنیم

  3. محمدمهیار گفت:

    من از بچگی به کاشی کاری و سفالگری علاقه داشتم میدونم شاید خیلی به هم مرتبط نباشن ولی همین که شروع کنی با دست با یه ملات گل مانند کار کنی خیلی برام جذاب میومد همیشه من کاشی کاری رو هم دوست داشتم ولی هیچ وقت سمتش نرفتم الانم اینطوری ام که دوست دارم برای تفریح با خورده کاشی ها تابلو بسازم

  4. ناهید صادقی گفت:

    من از بچگی به کاشی کاری و سفالگری علاقه داشتم میدونم شاید خیلی به هم مرتبط نباشن ولی همین که شروع کنی با دست با یه ملات گل مانند کار کنی خیلی برام جذاب میومد همیشه من کاشی کاری رو هم دوست داشتم ولی هیچ وقت سمتش نرفتم الانم اینطوری ام که دوست دارم برای تفریح با خورده کاشی ها تابلو بسازم

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

مقالات مرتبط

عضویت در خبرنامه :

برای عضویت در خبرنامه و اطلاع از جدیدترین مقالات مجله رونیکس ایمیل خود را وارد کنید.